Tarihin ilk “devlet garantili standart paraları” Batı Anadolu’nun kent devletlerinin en gelişmişlerinden biri olan Lidya’da tedavüle çıkarıldı. Yeni paralar çok kısa sürede Ege’nin iki yakası ve Anadolu’nun içlerine kadar, geniş bir bölgede, tüm ticaret yaşamına girdi. Eski sistemin kullandığı paralar bir yana bırakıldı. Para aynı zamanda büyük bir ticaret özgürlüğü getirmişti.

İsrail’in saldırıları ve İran’ın karşılık vermesiyle başlayan Ortadoğu’daki savaş, bölgedeki jeopolitik riskleri artırırken, özellikle enerji maliyetleri ile Türkiye ekonomisi üzerinde baskı yaratmaya başladı. İsrail-İran savaşıyla petrol ve doğalgaz fiyatlarındaki yükseliş, hem enflasyon hem de cari denge açısından ekonomi programını daha da zorlayacağa benziyor.

Pittsburgh Üniversitesi Joseph M. Katz İşletme Yüksek Okulu ve İşletme Yönetimi Fakültesi'nde Ben L. Fryrear Pazarlama Profesörü Peggy J. Liu, Ph.D., Noam Chomsky'nin, ABD Başkanı Donald Trump'ın ikinci dönemine ilişkin yaklaşımını değerlendirirken, "Noam Chomsky'nin öğretileri, Donald Trump'ın ikinci döneminde meydana gelen sarsıcı değişimleri incelememiz için eleştirel bir bakış açısı sunuyor.

Önümüzdeki hafta tüm dünya ve Türkiye’de, Ortadoğu’da İsrail’in İran’a saldırıları ile ekonomi ve piyasaları alt üst eden gerginlik ile ilgili gelişmeler takip edilecek. Gözler, özellikle ABD’nin savaşa dahil olup olmamasında ve İran’ın Hürmüz Boğazı ile ilgili adımlarında olacak.

Yurttaşlık Derneği ve havzadaki sivil toplum örgütleri [Çanakkale Yerel Kalkınma Derneği (ÇAYEKA), Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği (KazDağı), Gülpınar Sürdürülebilir Yaşam Derneği (GSYD), Ayvalık Tabiat Derneği], Daha Çok Sorumluluk Daha Az Plastik Projesi ile Kazdağları ve Edremit Körfezi havzasında tarımsal üretim alanlarında plastik kirliliğinin azaltılması için katılımcılık esaslı bir atık yönetim strateji ve modelinin hayata geçirilmesi için çalışıyor.

Sık sık Trekonomics (Star Trek Ekonomisi) ve Ütopik ya da Distopik bir geleceğe göre dünyamızın nasıl bir yer olacağı hakkında yazıyorum. Ütopik bir gelecekte, Star Trek'in yaratıcısı Gene Roddenberry, insanların insanlığı geliştirmek için uzayı keşfedeceğini öngörmüştü.

Son yazımda İsrail İran arasında olası savaşı tarif etmeye çalışmış, sağduyunun galebe çalması ne kadar mümkün diye sorgulamıştım. Yazımı bitirdim, televizyonu açtım ve ilk füzelerin düşmeye başladığını izledim.

22 HAZİRAN

Henry Hudson'a karşı isyan

Daha önce Kuzey Buz Denizi üzerinden Avrupa'dan Asya'ya kısa bir yol bulmaya çalışan İngiliz kaşif Henry Hudson, 1611 yılının bu gününde, oğlu ve yedi kişiyle birlikte Hudson Körfezi'nde isyancılar tarafından denize terk edildi.

Kaos teorisi, karmaşıklık ve ekonofizikle ilgilenen Amerikalı karmaşık sistem bilimcisi ve girişimcisi J. Doyne Farmer, “Kaosu Anlamlandırmak” adlı kitabında, Bill Clinton’ın Danışmanı James Carville’in (1999), “Ekonomi neden her zaman değişim halinde?” sorusuna, çok kısa bir yanıt verdiğini belirtir; “Sorun ekonomi, aptal..!” ve şöyle açıklar:

Çabuk unutuyoruz, dünya ekonomisinin bu içinde bulunduğu sıkıntılı durum (düşük büyüme, yüksek enflasyon ve faiz, aşırı borçlanma vd.) 2020 yılından bu yana yaşanan Covid 19 salgını ve Rusya-Ukrayna savaşının sonuçlarından kaynaklanıyor. Türkiye ekonomisi için bir de bunlara; arka arkaya gelen böylesi görülmemiş sert dış şokların yaşandığı bir ortamda çok yanlış bir kararla Nas dönemini yani düşük faiz politikasını ekleyelim.