16 MART

My Lai Katliamı

Vietnam Savaşı sırasında, 1968'de bugün, arama ve imha görevi için gönderilen ABD askerleri, Viet Kong'un kalesi olarak kabul edilen My Lai mezrasında 500 kadar silahsız köylüyü öldürdü.

Yeryüzünde bilinen ilk madencilik çalışmaları, alet yapımı için en uygun taşların aranmasını içeriyordu. Bu nedenle, ilk taş aletler yaklaşık 2,6 milyon yıllıktır, dolayısıyla Homo Sapiens'ten de oldukça eskidir. Bu önemli başlangıcı, yaklaşık 1,9 milyon yıl önce taşların fırlatma silahı olarak kullanılması ve hemen ardından en iyi kesme taşları ve taş aletler için, yeryüzünün ilk madenciliği sayılabilecek kazı yapılması izler.

Bankacılığın en büyük iklim hedefi belirleme grubundan bir kaçış, ABD bankalarının “yeşil” ürün ve hizmetler satmaya devam ederken garip taahhütlerden kurtulmalarına olanak tanıdı. Wells Fargo ve Goldman Sachs'ın ardından Citigroup, Bank of America ve Morgan Stanley, daha hedefe yönelik stratejilere duyulan ihtiyacı gerekçe göstererek 2024'ün son haftalarında Net-Zero Banking Alliance'tan (NZBA) ayrıldı.

Tarih, korkunç savaşların, tarifsiz işkencelerin, katliamların ve temel hakların akla gelebilecek her türlü suiistimalinin kayıtlarıyla doludur. Ancak örgütlü insan yaşamının tanınabilir ya da tahammül edilebilir herhangi bir biçimde yok edilmesi tehdidi tamamen yenidir. Yaşanmakta olan çevresel kriz insanlık tarihinde benzersizdir ve gerçek bir varoluşsal krizdir.

2000’li yılların başında Türkiye AB üyeliği için bastırdığında, AB tarafının geliştirdiği bahane hazım kriteriydi. “Siz çok büyüksünüz, sizin çok fazla iç sorununuz var, sizin komşularınız çok sorunlu ülkeler, vs. dolayısı ile sizi hazmetmemiz çok zor, biraz daha bekleyin, sizi hazmedebilmemiz için bize vakit tanıyın.”

Paris Anlaşması tarafından belirlenen kritik bir eşik olan sanayi öncesi seviyelerin 1,5°C üzerine çıkan ilk yıl olan 2024, kayıtlara en sıcak yıl olarak geçti. Bu endişe verici dönüm noktası, hızlanan buzul erimesi ve yükselen deniz seviyelerinden yoğunlaşan okyanus ısısına kadar artan sıcaklıkların basamaklı etkilerinin altını çiziyor. Dünyanın dört bir yanındaki etkiler yıkıcı oldu: Bunaltıcı sıcak hava dalgaları Asya'yı sardı, feci seller Brezilya, Kenya ve İspanya'yı harap etti ve şiddetli orman yangınları Kanada'yı yakıp kavurdu; kurak Birleşik Arap Emirlikleri bile rekor düzeyde yağış aldı.

Önümüzdeki hafta, ABD Başkanı Donald Trump'ın 11 Mart Salı günü yapacağı konuşma gündemde belirleyici olacak. Küresel ekonomi ve piyasalarda nabız atışlarını artıran Trump'ın söyleyecekleri merakla bekleniyor.

Türkiye ekonomisiyle ilgili son bir haftada üç önemli gelişme yaşandı. TÜİK verilerine göre, Şubat ayında enflasyon 20 ay sonra ilk kez yüzde 40'ın altına düşerek yıllık yüzde 39,05 oldu. Merkez Bankası, enflasyondaki düşüş trendini göz önünde bulundurarak rahat bir biçimde faiz indirimlerini sürdürdü ve Perşembe günkü toplantısında beklenildiği gibi 250 baz puan indirim ile politika faizini yüzde 42,5’e düşürdü.

Ugarit, bugünkü Suriye’nin kuzeyinde, Akdeniz kıyısında, Ras Shamra adıyla bilinen bir höyüğün üstünde MÖ ikinci bin yılda kurulmuştu. Ugarit'in toprakları, kuzeyde Casius Dağı’ndan (Kılıç Dağı) güneyde Tell Sukas’a (Suriye'nin Jableh kentinin güneyinde Geç Tunç Çağı arkeolojik höyüğü) kadar yaklaşık 60 kilometrelik ve batıda Akdeniz’den doğuda Orontes (Asi Irmağı) vadisine kadar 50 kilometre derinliğinde bir alanı kapsıyordu.

Piyasalarda “efsanevi yatırımcı” diye bilinen, Berkshire Hathaway CEO'su Warren Buffett, ABD Başkanı Donald Trump’ın,  Kanada, Meksika ve Çin’e yönelik gümrük vergileri uygulama kararını, “Gümrük vergileri ki, onlarla çok deneyimimiz oldu, bir dereceye kadar bir savaş eylemidir,” diye eleştirdi ve gülerek ekledi: “Diş Perisi onlara ödeme yapmıyor!”