Nikolai I. Bukharin (1888-1938) Rus Marksist kuramcı, Bolşevik devrimci, entellektüel ve siyasetçidir. Bolşevik Partisi’nin ve Sovyet Devrimi’nin önderlerindendir.

Kültürlü bir aile çevresinde yetişti. Dört buçuk yaşında okuma yazma­yı öğrenen ve parlak bir öğrenci olan Buharin, genç yaşta devrimci harekete katıldığı için üniversite öğre­nimini tamamlayamadı. 1906’da Bolşevikler’in yanın­da devrimci mücadeleye katıldı. 1906-1910 arasında Rusya’da, 1910-1917 arasında Avrupa ve Amerika’da bu parti için çalıştı. Avrupa’da yazdıkları ile bir kuramcı olarak dikkati çekmeye başladı. 1917 Şubat Devrimi’nden sonra Rusya’ya dönerek partinin mer­kez komitesinde görev aldı. Bolşevikler’in Moskova’daki ayaklanmalarının başarısında önemli rol oynadı.