Warren Buffett: Gümrük vergileri savaş nedenidir

Piyasalarda “efsanevi yatırımcı” diye bilinen, Berkshire Hathaway CEO'su Warren Buffett, ABD Başkanı Donald Trump’ın,  Kanada, Meksika ve Çin’e yönelik gümrük vergileri uygulama kararını, “Gümrük vergileri ki, onlarla çok deneyimimiz oldu, bir dereceye kadar bir savaş eylemidir,” diye eleştirdi ve gülerek ekledi: “Diş Perisi onlara ödeme yapmıyor!”

ABD Başkanı Donald Trump, ABD’nin en büyük ticaret ortaklarına gümrük vergileri uygulamaya karar verdi ve açıkladı. Buna göre, Kanada ve Meksika'dan gelen mallara yüzde 25 gümrük vergisi uygulanması kararlaştırıldı ve Çin'e uygulanan gümrük vergileri yüzde 10'dan yüzde 20'ye yükseltildi.

Gümrük tarifeleri, ithal mallar üzerindeki vergileri artırarak ülkeler arasındaki ticareti sekteye uğratırken, bu vergiler kaynaklı ek maliyetler, genellikle daha yüksek fiyatlar yoluyla tüketicilere yansıtılıyor. Pek çok ekonomist gümrük tarifelerini, bazen bir ticaret savaşında kullanılan “siyasi bir sopa” olarak görüyor ve uluslararası ticaret için verimli bir çerçeve olmadığını düşünüyor.

Buffett, CBS News'ten Norah O'Donnell ile yaptığı röportajda düşüncelerini dile getirdi. Söyleşinin bir bölümü, biyografi yazarlığında 1998 Pulitzer Ödülü'nün sahibi, Washington Post'un eski yayıncısı ve Buffett'ın arkadaşı olan Katharine Graham'a odaklandı.

Gümrük vergilerinin “etkilerini ve maliyetini kimin üstleneceği” konusunun yanında, “Peki sonra ne olacak?” sorusunu yanıtlayan Buffett, “Ekonomide her zaman bu soruyu sormak zorundasınız: Her zaman 'Sonra ne olacak?' demelisiniz” dedi.

Söyleşi sırasında sorulan hiçbir politika bazlı soruları yanıtlamayan Buffett, mevcut ABD ekonomisine ilişkin soru sorulduğunda da şunları söyledi: “Bence bu dünyadaki en ilginç konu ama konuşmayacağım, bu konuda konuşamam. Gerçekten konuşamam.”

Ekonomistler gümrük tarifelerinin, elektronikten araçlara kadar uluslararası tedarik zincirlerine dayanan günlük ürünlerin ABD'li tüketiciler için maliyetini arttırmasını bekliyor. Trump'ın gümrük vergileri, ABD'de tüketici güveninin azaldığı ve enflasyon endişelerinin sürdüğü bir dönemde geldi.

Çin'in ABD'ye kendi gümrük vergileriyle karşılık vermesi, Trump'ın ilk dönemindekine benzer bir ticaret savaşı endişelerini körükledi. Bu kez Avrupa Birliği ve diğer ticaret ortakları da hedefte ve Trump, ABD mallarına gümrük vergisi uygulayan ülkelere “karşılıklı gümrük vergisi” uygulanmasını öngören bir plan açıkladı.

Buffett daha önce de gümrük vergilerinin olumsuz etkileri konusunda açık sözlü olmuştu. 2016 yılında Trump'ın seçim kampanyası sırasında gümrük tarifeleri için yaptığı önerilerin “çok kötü bir fikir” olduğunu söylemişti.

O'Donnell, Buffett'a ekonominin genel durumu hakkındaki düşüncelerini sorduğunda, bunun “dünyadaki en ilginç konu” olduğunu söyledi, ancak daha fazla yorum yapmaktan kaçındı.

Yatırımcılar tarafından her sözü yakından izlenen Buffett, geçen yıl Berkshire Hathaway'de artan nakit fazlalığı nedeniyle dikkatleri üzerine çekmişti.

CNN'den Pamela Brown ile The Situation Room'da bir röportaj yapan ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick, Buffett'ın gümrük tarifeleri hakkındaki yorumlarını “aptalca” olarak niteledi. Lutnick, tarifelerin, ABD'nin I. Dünya Savaşı'na girmesiyle kurulduğunu yanlış bir şekilde söylediği İç Gelir Servisi'ne olan ihtiyacın yerini alabileceğini söyledi ve ekledi:

“1913'ten önce Amerika Birleşik Devletleri'nde sadece gümrük tarifeleri vardı ve sonra I. Dünya Savaşı'na girdiğimizde hepimiz elimizi taşın altına koymak zorunda kaldık ve tabii ki zekice adlandırılmış İç Gelir Servisi'ni kurduk.”

IRS olarak bilinen kurum ilk olarak 1862 yılında İç Savaş sırasında kuruldu. IRS tarafından toplanan federal gelir vergisi, ABD'nin I. Dünya Savaşı'na girmesinden dört yıl önce, 1913 yılında 16. değişikliğin onaylanmasıyla kuruldu. O zamandan beri federal gelir vergisi hükümetin en büyük gelir kaynağı haline geldi.

ABD hükümetinin federal gelir vergisi oluşturulmadan önce gümrük tarifelerinden elde edilen gelire dayandığı doğru olsa da, uluslararası ticaretle derinden iç içe geçmiş küresel bir güç merkezi olan 2020'lerin ABD ekonomisi, 1800'lerin sonu ve 1900'lerin başındaki ABD ekonomisinden bu yana kapsam ve karmaşıklık açısından muazzam bir evrim geçirdi.

Buffett gümrük tarifelerinin bir savaş nedeni olduğuna ilişkin yorumunu detaylandırmamış olsa da, gümrük tarifeleri uzun zamandır izolasyonist dış politikayı etkileyen korumacı ticaret politikasıyla ilişkilendiriliyor. 1930'larda, ABD'nin 1930 Smoot-Hawley Tarife Yasası'nın bir parçası olarak gümrük tarifelerini artırmasının ardından (Büyük Buhran'ı şiddetlendiren), Fransız medyasının bunu bir (ekonomik) savaş ilanı olarak nitelendirdiği bildirildi.

Buffett’ın şirketi Hathaway Berkshire'ın nakit ve nakit benzerleri, bir önceki yıl 167,6 milyar dolar iken dördüncü çeyrekte 334,2 milyar dolara ulaşarak rekor kırdı. Berkshire, Apple ve Bank of America gibi şirketlerde hisse senedi satarken nakit pozisyonunu artırdı ve ABD pazarı hakkındaki düşünceleri hakkında soru işaretleri yarattı.

Berkshire'ın dördüncü çeyrekteki faaliyet kazançları rekor seviyeye yükseldi ve hem A sınıfı hisseleri (BRK.A) hem de B sınıfı hisseleri (BRK.B) geçen hafta rekor seviyeden kapandı. Buffett, yönettiği paranın çoğunun her zaman Amerika Birleşik Devletleri'nde olacağını söyledi ve  “Burası en iyi yer,” dedi. “Burada doğduğum için şanslıyım” dedi.