Risk ve getiriyi kusursuz bir şekilde dengeleyen ideal bir yatırım varlıkları portföyü var mıdır? Genel yaklaşıma göre, yatırımlarda beklenen getiriyi ve potansiyel kaybı tahmin etmenin, kesin bir bilimsel temeli yok; gerçek risk ve getiri miktarı her zaman öngörülerden farklı olabilir. Bu nedenle yatırımcılara, bir yatırımın potansiyel riskini değerlendirirken, kendi risk toleranslarını da göz önünde bulundurmaları öğütlenir.

Bu öğüdün temelinde de her yatırımcının üstlenmeyi göze aldığı risk miktarının, kişisel durumlarına ve yatırım hedeflerine bağlı olarak değişebileceği gerçeği yatar. Gerek yatırım profesyonelleri, gerek konunun uzmanları ve bu alanda araştırma yapan akademisyenler, uzun yıllardır yürüttükleri çalışmalarında, risk ve getiri arasındaki ilişkinin ve bu ilişkinin yatırımcı üzerindeki olası etkilerinin öngörülebilmesine ilişkin ipuçlarının, bir başka deyişle “mükemmel porföyün” ardında koşuyor.

Elinizdeki kitap da sizi, bu kovalamacanın çok heyecanlı ama bir o kadar da bilgi yüklü bir kesitiyle buluşturuyor. Mükemmel Portföy Peşinde, risk ve getiriyi mükemmel şekilde dengelemenin ipuçlarına erişmenin yollarını, finans dünyasının en önde gelen 10 uzmanına soruyor. Kitabın yazarları Andrew W. Lo ve Stephen R. Foerster bu konuyu, aralarında altı Nobel Ödülü sahibinin de (Markowitz, Merton, Scholes, Sharpe, Shiller, Fama) bulunduğu yatırımın önde gelen uzmanları Jack Bogle, Charley Ellis, Gene Fama, Marty Leibowitz, Harry Markowitz, Bob Merton, Myron Scholes, Bill Sharpe, Bob Shiller ve Jeremy Siegel ile ayrıntılı görüşmeler yaparak ve onların ilham veren ürünlerini analiz ederek inceliyor.

Kitapta, bu isimlerin kişisel ve entelektüel yolculuklarını ve yatırım dünyasına yaptıkları en yenilikçi katkılarını öğreniyoruz. Bu süreçte, modern yatırım biliminin nasıl ortaya çıktığını anlamaya başlıyoruz. Finans piyasalarının bu duayen önderlerinin her biri, mükemmel portföy fikirlerini tartışarak günümüz yatırımcılarına paha biçilmez içgörüler sunuyor.

Tahvil Gurusu (Marty Leibowitz), Wall Street’in En Bilge Adamı (Charley Ellis) ve Wharton Büyücüsü (Jeremy Siegel) gibi tanımlamalara ilham veren bu yatırım yönetimi öncüleri, etkili çeşitlendirme, pasif ve aktif yatırım, menkul kıymet seçimi ve piyasa zamanlaması, yabancı ve yerli yatırımlar, türev menkul kıymetler, geleneksel olmayan varlıklar, irrasyonel yatırım ve diğer pek çok yatırım konusunda hem beklenen hem de sürpriz bakış açılarını içtenlikle sunuyorlar. Uzmanların görüşlerine ve verdikleri örneklere odaklanan kitapta, mükemmel portföy, her bireyin yaşına ve yaşam evresine, piyasa koşullarına ve kısa ve uzun vadeli hedeflerine bağlı olarak değişen bir hedef olsa da her bir yatırımcının hedeflediği başarı için temel ilkelerin sabit kaldığına da dikkat çekiliyor.

“Finansal bilgelik derlemesi” olarak da tanımlanan kitapta, aynı zamanda “finansal özgürlüğün sağlanması” diye nitelendirilen “mükemmel portföy”e giden yolda, yatırımcıların finansal hedeflerine ulaşabilmek için kullanabilecekleri dört kontrol aracının altı çiziliyor:

(1) Finansal hedeflerinizin boyutu,

(2) düzenli tasarruf ve yatırım için ne kadar katkı sağlayabiliyorsunuz ya da sağlamak istiyorsunuz,

(3) hedeflerinize ulaşmak için gereken zaman

(4) tasarruf ve yatırımlarınızdan beklediğiniz getiri.

Bunlar, Bogle’ın risk, zaman, maliyet ve ödül vurgusuyla ve Merton’un finansal sorunlar için “daha çok tasarruf edin, daha uzun çalışın ya da daha çok risk alın” önerisiyle uyum içindedirler. Kitapta, Mükemmel Portföy’den söz ederken, gerçekte çoğunlukla en son araca, “portföyün beklenen getirisi”ne odaklanıldığına dikkat çekiliyor ve “Çünkü, beklenen getiri yatırım yapmak için seçtiğiniz varlıklarla oluşur. Ancak, Mükemmel Portföy’e giden yol dört unsuru da içerir” uyarısı da yapılıyor.

Inveo Portföy olarak, Massachusetts Institute of Technology (MIT) Finansal Mühendislik Laboratuvarı direktörü, MIT Bilgisayar Bilimi ve Yapay Zekâ Laboratuvarı’nda baş araştırmacı ve Santa Fe Enstitüsü’nde harici öğretim üyesi Andrew W. Lo ve Western Üniversitesi Ivey Business School’da finans profesörü Stephen R. Foerster gibi değerli bilim insanlarının bu ilham verici kitabını yatırımcılarımıza sunmaktan gurur duyuyoruz.

Bu değerli kitabı, yatırım ve finans okurlarıyla buluşturan Türkiye’nin finans kütüphanesi Scala Yayıncılık ve ekibine, Türkçe’ye kazandıran Levent Aydınoğlu’na ve bu çalışmada emeği geçen herkese teşekkür ederiz.

Keyifli okumalar,

Halim Çun

Inveo Portföy, Yönetim Kurulu Üyesi