BM yoksul ülkelere COP30'a katılım desteği verecek

Brezilya'da BM iklim görüşmeleri yaklaşırken, birçok kişi katılım masraflarını karşılayamayacaklarından endişe duyuyor.

Birleşmiş Milletler, Brezilya'nın Amazon Bölgesi'ndeki Belem kentinde 10-21 Kasım tarihleri arasında düzenlenecek "2025 Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı - COP30"a yükselen konaklama masrafları nedeniyle, düşük gelirli ülkelere iklim zirvesine katılabilmeleri için daha fazla finansal destek sağlayacak.

Brezilya, aylardır konferansın Belem'den başka bir yere taşınması yönündeki çağrılara direniyor ve Cumhurbaşkanı Luiz Inacio Lula da Silva, COP30'da Amazon yağmur ormanlarını dünyaya tanıtma sözünden geri adım atmaya niyetli olmadığını gösteriyor.

Brezilya COP30 başkanlığı tarafından yayınlanan bir açıklamaya göre, 144 gelişmekte olan ülke için ödenek 144 dolardan 197 dolara yükseltildi. Ödenek, her ülke için iki veya üç delege ve toplam 374 delege için geçerli olacak. Karar, Çarşamba günü Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (United Nations Framework Convention on Climate Change - UNFCCC) ile Brezilya temsilcileri arasında, konferans dönemi boyunca otellerin normal fiyatlarının 10 ila 15 katı ücret talep etmesiyle akut bir konaklama krizi haline gelen durumu nasıl hafifletebileceğini tartışmak üzere düzenlenen üçüncü toplantıda duyuruldu.

Ulusal delegasyonlar, aktivistler ve diğer katılımcılar Kasım ayına kadar uygun fiyatlı konaklama yerleri bulmak için uğraşırken, bazıları hiç gitmemeye karar veriyor.

Konferans başkanlığı sözcüsüne göre, bu yılki Taraflar Konferansı veya COP30'a iki aydan az bir süre kala, 196 katılımcı ülkeden yalnızca yüzde 36'sı katılımını onayladı ve konaklama ücretini ödedi. Aktivistler ve yoksul ülkeler, otel fiyatlarının fırlaması ve hatta özel evler ve diğer geçici konaklama seçeneklerinin bile gecelik en az birkaç yüz dolar ücret alması nedeniyle sıkıntı yaşıyor.

Brezilya hükümeti, Belem'i Amazon'un bir parçası olması ve gelişmekte olan ülkelerdeki büyüyen şehirlerin ortak sorunlarını vurgulamak için seçti, ancak bazı potansiyel katılımcılar, katılımcı sayısındaki büyük düşüşün gölgesinde kalacak olan görüşmelerin ne kadar verimli olacağı konusunda sorular soruyor.

Brezilya hükümeti bu sorunu çözmek için adımlar attı. İklim Bakanı Marina Silva, savunmasız ülkeler için “erişilebilir fiyatlarla” 10 ila 20 oda hazırlandığını söyledi. Hükümet ayrıca 6.000 kişiye kadar barındırabilen iki büyük yolcu gemisini de bölgeye getirdi. Silva, yakın zamanda düzenlediği basın toplantısında, “Herkes COP30'a katılma imkanına sahip olacak. İklim değişikliğiyle mücadele, hepimiz, sözleşmenin tüm tarafları ve özellikle iklim değişikliğinin sonuçlarını şimdiden yaşayanlar tarafından yapılmalıdır” dedi.

Ancak BM İklim Değişikliği İcra Sekreteri Simon Stiell, 9 Eylül'de BM sistemindeki kurumlara ve ilgili kuruluşlara bir mektup göndererek COP30'a kaç kişi göndereceklerini gözden geçirmelerini ve mümkünse bu sayıyı azaltmalarını istedi. Baskıyı artıran bir diğer gelişme ise, 15 Eylül'de başlayan ve COP30 için çalışmaların yapıldığı alanları da kapsayan inşaat işçileri grevi oldu.

İklim Değişikliği Konusunda En Az Gelişmiş Ülkeler Grubu'nun başkanlığını yürüten Malavi'li yetkili Evans Njewa, 40'tan fazla üye ülkeden “önemli sayıda müzakereci”nin konaklama sorunları nedeniyle “toplantıya katılmayabileceğini veya Brezilya'da sadece birkaç gün kalabileceğini” söyledi, ancak ülkelerin hala seçeneklerini değerlendirmekte olduğunu da ekledi.

Ilana Seid, 39 küçük ada ve kıyı gelişmekte olan ülkeden oluşan Küçük Ada Devletleri İttifakı'nın (AOSIS) başkanlığını yürütüyor. Batı Pasifik'teki ada ülkesi Palau'dan gelen Seid, deniz seviyesinin yükselmesi ve okyanus sıcaklıklarının artmasının büyük tehditler oluşturduğu ülkesinde, grubun konferans lojistiği konusunda “ilerleme düzeyinden hayal kırıklığına uğradığını ve endişeli olduğunu” söyledi.

Bazı gelişmiş ülkeler de geri çekiliyor. Bunlardan biri, oda sıkıntısı ve vergi mükelleflerine karşı maliyetleri kontrol altında tutma zorunluluğunu gerekçe gösteriyor. Hollanda İklim Politikası ve Yeşil Büyüme Bakanı Sophie Hermans da, Hollanda'nın COP30'a katılacağını, ancak geçen yıla göre daha küçük bir delegasyonla katılacağını söyledi ve ekledi:

“Oraya büyük bir konu, çok önemli bir konu için gidiyoruz: iklim ve enerji. Ancak maliyetleri de düşünmek zorundayız, çünkü Hollanda'da ve dünya çapında kamu desteği için maliyetlerin ve bunları kimin ödeyeceğinin bilinmesi oldukça önemli."

Uzmanlara göre, yoksul ülkeler delegasyonlarını küçültürse, Amazon bölgesindeki eşitsizliğe dikkat çekmek için tasarlanan COP30, ironik bir şekilde, Dubai gibi daha gösterişli merkezlerde düzenlenen geçmiş COP'lardan daha az kapsayıcı hale gelebilir. Ve bu, müzakerelerin gidişatını da etkileyebilir.

Büyük delegasyonlar göndermek, ülkelerin toplantı sırasında eşzamanlı olarak müzakerelerin yapıldığı çok sayıda masanın her birinde bir temsilcisinin olmasını sağlar.

Washington, DC'deki Doğal Kaynaklar Savunma Konseyi'nin uluslararası iklimden sorumlu kıdemli stratejik direktörü Jake Schmidt, COP'da mesajınızı iletmenin bir parçası da “bazı konuları ilerletmek için ülkelerle yaptığınız ikili, yan görüşmeler” olduğunu söyledi. “Küçük heyetler bunu yapamaz.”