Küçülen Alman ekonomisini “Büyük Koalisyon” kurtaracak mı?

 Levent Gürses

Haftanın öne çıkan olayı, Pazar günü yapılan seçimlerde Almanya'nın sağa kayışı oldu. Erken genel seçimde merkez sağ Hristiyan Birlik (CDU/CSU) partileri yüzde 28,6 oy oranı ile birinci olurken aşırı sağcı Almanya için Alternatif (AfD) ise oylarını ikiye katlayarak yüzde 20,8 ile ikinci sıraya yerleşti.

2021'deki seçimlerden birinci parti olarak çıkan Sosyal Demokrat Parti (SPD) ise 9,5 puan kaybederek İkinci Dünya Savaşı’ndan sonraki en düşük oy oranına gerilerken seçimlerin en büyük kaybedeni oldu. SPD, yüzde 16,4 oyla üçüncü sırada yer aldı. Yeşiller yüzde 11,6 ve Sol Parti yüzde 8,8 oy aldılar.

Hiçbir parti 630 koltuklu mecliste çoğunluğu sağlayamadı. Almanya, bir kez daha koalisyon hükümetiyle yönetilecek. Seçim zaferinin ardından Avrupa’nın en büyük ekonomisin başına geçmeye hazırlanan CDU’nun lideri Friedrich Merz, üç partili koalisyona sıcak bakmıyor. Ayrıca aşırı sağcı AfD ile de koalisyon ortaklığı düşünmüyor. Bu durumda Sosyal Demokratlar ile "Büyük Koalisyon" en olası seçenek olarak gözüküyor.

Almanya ekonomisinde özellikle yüksek enerji maliyetlerinden kaynaklanan ciddi bir durgunluk yaşanıyor. Büyük sanayi şirketlerinin üretimi, satışları ve istihdamı düşüyor. 

Alman Sanayi Federasyonu BDI'nin yeni başkanı Peter Leibinger, seçim öncesinde yaptığı açıklamada, bir sonraki Alman hükümetine ülkeyi "derin ekonomik krizden" çıkaracak stratejilere öncelik vermesi çağrısında bulundu. Ülkenin yeni Başbakanı olmasına kesin gözüyle bakılan Merz ise, seçim kampanyasında vergileri düşürerek, enerji maliyetlerini düşürerek ve bürokrasiyi azaltarak ekonomiyi kurtarmayı vaat etti.

 GÖKÇÜOĞLU: ADALET ÖLÜRSE, DEVLET ÖLÜR

Türkiye'de ise haftanın olayı Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) Meclis Başkanı İbrahim Gökçüoğlu'ndan TÜSİAD'a gelen estek oldu.

EBSO’nun şubat ayı meclis toplantısında TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Turan ve YİK Başkanı Ömer Aras’ın ifadeye çağrılması ve yurt dışına çıkış yasağına tepki gösteren EBSO Meclis Başkanı Gökçüoğlu, Fatih Sultan Mehmet’in, “Adalet öldüğü gün devlet de ölür” sözlerini hatırlattı.

Gökçüoğlu, şöyle konuştu:

 "Bazen çok konuşmaktansa susmanın da faydalı mesaj olduğunu düşünüyorum. İstanbul’u fethederek çağ değiştiren Fatih Sultan Mehmet Han, ‘Aklı öldürürsen ahlak da ölür, akıl ve ahlak öldüğünde millet bölünür. Kadıyı satın aldığın gün adalet ölür. Adaleti öldürdüğün gün devlet de ölür’ demiştir. Dinimizce adaletin temsilcisi Hz. Ömer ise ‘Adalet mülkün temelidir. Adalet ve hukuk olmazsa hiçbir güven sağlanamaz” dedi.

SANAYİ ŞİRKETLERİNİN KARLARINDA KESKİN DÜŞÜŞ

Borsa İstanbul'da işlem gören sanayi şirketleri için 2024 pek parlak geçmedi. Sanayi şirketlerinin karlarında keskin düşüşler yaşandı. En yüksek oranda kar düşüşü yaşayan Arçelik'in karı yüzde 91 azalarak 1 milyar 689 milyon liraya düştü. Sanayi şirketleri arasında en yüksek karı 38 milyar 864 milyon lira ile Ford Otosan açıkladı ancak bu şirketin karı 2024'te yüzde 45 azaldı. Bir başka otomobil şirketi Tofaş'ın karı yüzde 75 gerileyerek 5 milyar 221 milyon lira oldu.

Tüpraş'ın karı yüzde 76 azalarak 18 milyar 315 milyon liraya düşerken, Ereğli Demir Çelik'in karı ise yüzde 234 arttı ve 13 milyar 481 liraya çıktı. 2024'te Aygaz'ın karı yüzde 75, Akçansa'nın yüzde 51 ve Aksa'nın yüzde 52 azaldı.

KAPASİTE KULLANIMI ŞUBAT’TA GERİLEDİ

TCMB tarafından yapılan açıklamaya göre, Kapasite Kullanım Oranı, Şubat'ta bir önceki aya göre 0,1 puan azalarak yüzde 74,5 seviyesinde gerçekleşti. İmalat sanayi genelinde mevsimsel etkilerden arındırılmış Kapasite Kullanım Oranı (KKO-MA), bir önceki aya göre 0,1 puan artarak yüzde 74,9 seviyesinde gerçekleşti.

ENFLASYONDA DÜŞÜŞE 3 KİŞİDEN 2’Sİ İNANMIYOR

Yurttaşların enflasyon beklentisi yükselmeye devam ediyor. TCMB verilerine göre, 3 kişiden 2’si enflasyonun düşeceğine inanmıyor. Hanehalkı 12 ay sonra yıllık enflasyonun yüzde 59,2 olmasını bekliyor. Gelecek 12 ayda enflasyonun düşmesini bekleyen yurttaş sayısı da bir önceki aya göre azaldı. Gelecek 12 aylık dönemde enflasyonun düşeceğini bekleyen hanehalkı oranı bir önceki aya göre 2,5 puan azalarak yüzde 28,3 seviyesinde gerçekleşti.

TCMB'nin Şubat ayı "Sektörel Enflasyon Beklentileri" verilerine göre, 12 ay sonrası yıllık enflasyon beklentileri, piyasa katılımcıları için yüzde 25,3 seviyesine, reel sektör için yüzde 41,9 seviyesine geriledi.

ŞUBAT ENFLASYONU DÜŞÜK ÇIKACAK

Ocak ayında tüketici enflasyonunun yüzde 5.03 ile yüksek çıkmasının kamu sağlık kurumlarında hasta katılım pay tutarının artırılmasından kaynaklandığı belirtiliyor. Yapılan zammın kısmen geri alınmasının ise Şubat enflasyonunun düşük çıkmasına neden olabileceği belirtiliyor. Şubat ayında tüketici enflasyonunun yüzde 3 civarında çıkacağı tahmin ediliyor.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DENETİMLERİ YAPILSAYDI YANGIN ÇIKMAZDI

TMMOB bünyesindeki elektrik, inşaat ve makine mühendisleri ile mimarlar odası, Kartalkaya’daki yangın faciasına ilişkin raporunu tamamladı. İş sağlığı ve güvenliği denetimlerinin yapılmış olması halinde yangının çıkmayacağı görüşüne yer verilen raporda, itfaiye denetimini devre dışı bırakan uygulamaların kuralsızlaşmaya hizmet ettiği ve iptal edilen yangın algılama sistemine ilişkin hükmün yerine düzenleme yapılmadığı kaydedildi.

İSTANBUL'DA HER ÜÇ KİŞİDEN BİRİ BARINMA KAYGISI TAŞIYOR

Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği KONUTDER'in araştırmasına göre İstanbul'da yaşayan her üç kişiden biri (%34,6) İstanbul’da gelecekte barınma sorunu yaşayacağını düşünüyor. Barınma sorununa ilişkin endişenin varlığı alt gelir gruplarında daha yüksek düzeyde görülüyor.

AVRUPA’NIN ABD’YE OTOMOBİL İHRACATINA %25 GÜMRÜK VERGİSİ GELİYOR

Dünyaya bakacak olursak, ABD Başkanı Donald Trump, Avrupa Birliği (AB) ürünlerine yüzde 25'lik gümrük vergisi uygulayacaklarını duyurdu. Trump Kanada ve Meksika'ya yönelik gümrük vergilerinin de Nisan ayı başında yürürlüğe gireceğinin işaretini verdi.

İlk bakanlar kurulu toplantısını yapan Trump AB ürünlerine yönelik gümrük vergileriyle ilgili olarak "Çok yakında açıklayacağız ve genel olarak yüzde 25 olacak bu otomobillere ve diğer şeylere uygulanacak" diye konuştu. Bundan en çok zaten zor durumda olan otomotiv sektörü etkilenecek. Trump,  "Bakın, dürüst olalım, AB, ABD'yi aldatmak için şekillendirilmiş" dedi.

Bu arada Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski, ABD ile değerli madenler konusunda anlaştı. Zelenski, ABD ülkesindeki değerli maden ve minerallerle ilgili imzalayacakları anlaşmanın Rusya'ya karşı güvenlik garantileri de içerdiğini söyledi.

PETROL FİYATLARI YILIN EN DÜŞÜK DÜZYİNDE

Petrol, Trump'ın politikalarının ekonomik büyümeyi engelleyeceği ve enerji talebini azaltacağı yönündeki artan endişelerle düştü. ABD'nin Batı Teksas ham petrolü, yüzde 2,5 kayıpla bu yılın en düşük fiyatı olan varil başına 69 doların altına indi. Brent petrolün varili de72,65 dolardan işlem gördü.