Kaynaklar faize giderken, milyonlar borçlanarak geçiniyor, açlık sınırı ise 39 bin TL oldu

Levent Gürses

Geçen hafta çarpıcı veriler ve açıklamalar geldi. Hazine ve Maliye Bakanlığı, Kasım ayına ait bütçe verilerini açıkladı. Bütçeden 11 ayda 1.9 trilyon TL faize gitti. Faizdeki bütçe hedefinin tamamına 11 ayda ulaşıldı. Faize harcanan para, eğitim ve sağlığı geçti. Diğer yandan geçim sıkıntısı ve yüksek faiz politikası vatandaşın üzerindeki borç yükünü giderek artırıyor. Vatandaşın kredi borcu yüzde 59 artarak 5.4 trilyon TL’ye dayandı. Kişi başına borç 125 bin lirayı aştı.

Bir başka önemli gelişme de asgari ücret zammına ilişkin görüşmeler devam ederken, açlık sınırının 39 bin liraya çıkması oldu. Bu durumda, asgari ücret, açlık sınırının yüzde 76 altında kaldı.

Haftanın önemli gelişmeleri şöyle:

 

11 ayda faize 1,9 trilyon lira gitti

Hazine ve Maliye Bakanlığı, ilk 11 aya ilişkin bütçe verilerini açıkladı. Yılın 11 ayında faiz giderleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 62 artarak 1 trilyon 937 milyar 710 milyon 438 bin TL’ye ulaştı. Böylece, faiz giderlerindeki bütçe hedefinin yüzde 99.4’üne 11 ayda ulaşıldı. Faize harcanan para, bütçe giderlerinin yüzde 15’ini oluşturdu. Böyle giderse 2025 yılı faiz giderleri, bütçe hedefini aşacak. Nefes gazetesinin analizine göre, bütçeden 11 ayda eğitim hizmetlerine 1 trilyon 699 milyar TL, sağlık hizmetlerine 1 trilyon 98 milyar TL harcandı. Faize harcanan para, eğitim ve sağlığı geçti. Faize eğitimden yüzde 14, sağlıktan ise yüzde 76 daha fazla para harcandı.

Kasımda merkezi yönetim bütçe giderleri 1 trilyon 250 milyar TL, bütçe gelirleri 1 trilyon 419 milyar TL oldu. Bütçe kasımda 169.5 milyar TL fazla verdi. Ocak-Kasım 2025 döneminde merkezi yönetim bütçe giderleri 12 trilyon 842 milyar TL ve bütçe gelirleri 11 trilyon 571 milyar TL’ye ulaştı. Bütçe açığı, 11 aylık dönemde 1 trilyon 270 milyar TL’ye dayandı.

Vatandaş bütçeye çalıştı

Kasım ayı vergi gelirleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 55.3 artarak 1 trilyon 272 milyar TL oldu. Ocak-Kasım 2025 döneminde vergi gelirleri, geçen yıla göre yüzde 51.6 artarak 10 trilyon 2 milyar TL’ye dayandı. 11 ayda 2 trilyon 531 milyar TL gelir vergisi, 1 trilyon 196 milyar TL kurumlar vergisi, 1 trilyon 786 milyar TL Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), 1 trilyon 413 milyar TL KDV, 103 milyar TL Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) toplandı. Hükümet, bütçe gelirlerinin yüzde 22’sini gelir vergisinden elde etti. 11 ayda toplanan gelir vergisi 2025 yılı bütçe hedefini katladı. 2.1 trilyon TL’lik gelir vergisi hedefinin yüzde 18.8 fazlası toplandı.

En büyük artış gelir vergisinde

Veriler, vergi yükünün vatandaşın sırtında olduğunu ortaya koydu. Geçen yıla göre toplanan vergilerde en büyük artış yüzde 88.3 ile gelir vergisinde oldu. Kurumlar vergisinin 11 ayda yüzde 73’ü toplanabildi. Vatandaşlardan şirketlere göre yüzde 111.5 daha fazla vergi toplandı. Geçen yıla göre, harçlar yüzde 63.4, Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi yüzde 63.2, ÖTV yüzde 39.8, kurumlar vergisi yüzde 37.5 fazla toplandı.

Örtülü ödeneğe 13 milyar lira

Cumhurbaşkanlığını örtülü ödenek harcaması olarak bilinen gizli hizmet giderleri de rekor kırdı. Örtülü ödenek için kasım ayında 481 milyon 540 bin TL harcandı. Bu yılın 11 ayında örtülü ödeneğe giden para 12.9 milyar TL oldu. Geçen senenin aynı döneminde 10.8 milyar TL olan örtülü harcama, yıllık bazda yüzde 20 oranında artmış oldu

Borç, milyonları rehin aldı

Geçim sıkıntısı ve yüksek faiz politikası borç yükünü artırdı. Vatandaşın kredi borcu yüzde 59 artarak 5.4 trilyon TL’ye dayandı. Kişi başına borç 125 bin lirayı aştı. Nefes gazetesinin özel haberine göre, Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi’nin ekim ayı verileri, milyonlarca kişinin borç batağına sürüklendiğini gözler önüne serdi.

Verilere göre toplam nakdi kredi hacmi 22 trilyon 642 milyar TL’ye ulaştı. Geri ödenemediği için tasfiye sürecine giren krediler ise son bir yılda yüzde 91 artarak 668 milyar TL’ye dayandı. Nakit sıkıntısı yaşayan yurttaşların kredi ve kredi kartlarına yönelmesi, bireysel borç yükünü rekor seviyelere taşıdı.

Bireysel kredi borç bakiyesi ekimde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 59 artarak 5 trilyon 440 milyar TL’ye dayandı. Bireysel kredilerde en büyük pay, 2 trilyon 700 milyar TL ile kredi kartlarının oldu. Böylece, vatandaşın borçlarının yarısını kredi kartları oluşturdu. Kredi kartlarını 1 trilyon 325 milyar TL ile ihtiyaç kredileri izledi. Bireysel kredi borçlu sayısı son bir yıl içinde 1.9 milyon kişi artarak 43.3 milyon kişiye dayandı. Kişi başına düşen ortalama borç tutarı, son bir yılda yüzde 42.7 artışla 88 bin 155 TL’den 125 bin 748 TL’ye yükseldi.

Aralık ayı açlık sınırı 39 bin, yoksulluk sınırı 97 bin lira

Öte yandan Büro Emekçileri Sendikası (BES) Araştırma Merkezi yeni verileri açıkladı. Aralık 2025’te dört kişilik bir memur ailesinin sağlıklı beslenmesi için aylık yapması gereken harcama tutarının Aralık 2025 için 39 bin 9 lira, Tek bir (bekar) çalışanın yaşam maliyetinin 64 bin 9 liraya ulaştığını hesapladı. Sendika, yoksulluk sınırını ise 97 bin 82 lira olarak açıkladı.

Bu sonuçlara göre; 2025 yılında da asgari ücret açlık sınırının altında kaldı. Net 22 bin 104 lira alan asgari ücretli 39 bin 9 lira olan açlık sınırının yüzde 76,48 altında ücret alarak sadece karnını doyurabiliyor. Sağlıklı beslenmenin maliyeti ise günlük 1.300 lirayı geçti.

Şimşek: "Ekonomi programında üçüncü evreye girdik"

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ise, kendisine Batman Üniversitesi'nde fahri doktora ünvanı verilen törende yaptığı konuşmada, ekonomi programının üçüncü evresine girildiğini belirterek "Üçüncü evrede; enflasyon önümüzdeki iki yılda tek haneye inecek. Bütçe açığı milli gelire oran olarak kalıcı bir şekilde yüzde 3'ün altına düşecek. Cari açık kalıcı bir şekilde yüzde 1'in altına düşecek." dedi.

Şimşek, TBMM Genel Kurulunda 2026 yılı bütçesine yaptığı sunumda da, "2026'da daha destekleyici küresel finansal koşullar, ılımlı emtia fiyatları, sıkı para ve maliye politikası, güçlenen finansal istikrar, beklentilerdeki iyileşmenin hızlanmasıyla dezenflasyonda daha güçlü momentum olacak, dolayısıyla 2026 yılında enflasyonun hedefler doğrultusunda düşmeye devam edeceğine inanıyoruz" dedi.

Şimşek, Türkiye'de hizmet enflasyonunda katılık olduğunu, özellikle son 2 yılda kira ve eğitim enflasyonunun manşetin en az iki katı seviyede bulunduğunu belirterek, gelecek dönemde sosyal konut seferberliği, deprem konutlarının tamamlanmasıyla birlikte konut arzının artacağını ve bunun kira artışını sınırlayacağını vurguladı.

Bakan: Türk-İş ile görüştük, teklif aldık, Türk-İş: Bizimle kimse görüşmedi

Asgari ücret görüşmelerini protesto eden Türk-İş üzerinden ilginç gelişmeler oluyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan,  Türk-İş ile görüştüklerini, teklif aldıklarını söylerken, Türk-İş tarafı, "Bizimle kimse görüşmedi, komisyonda olmayacağız" diye açıklama yaptı.

Bakan Işıkhan, Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun ikinci toplantısı öncesinde Türk-İş ve Hak-İş'le bir araya geldiğini, iki başkanın taleplerini ve tekliflerini aldıklarını belirterek, "İşçi sendikalarından aldığım görüşleri, bakan olarak masaya aktaracağım" dedi.

Ancak, Türk-İş Başkan Yardımcısı Ramazan Ağar, CNBC-e’ye yaptığı açıklamada Bakan Işıkhan’ın “taraflarla görüşüyoruz” sözlerine tepki gösterdi. Ağar, "Biz masada yokuz. Bizimle kimse görüşmedi. Aynı noktadayız, komisyon toplantılarına katılmayacağız" dedi. Türk-İş Başkanı Ergün Atalay da, komisyonunun ikinci toplantısına da katılmayacaklarını belirtti.

Borç batağı: Küresel borç rekor kırdı, 346 trilyon dolar

Küresel toplam borç 346 trilyon dolarla tarihi zirveye çıkarken, yükselen faizler ve artan belirsizlik hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde borç yükünü ağırlaştırıyor; en büyük payı ise ABD ve Çin alıyor.

Uluslararası Finans Enstitüsünün (IIF) "Küresel Borç Monitörü" raporuna göre, küresel toplam borç bu yılın üçüncü çeyreğinde yaklaşık 346 trilyon dolara yükseldi. Bu yılın üç çeyreğinde toplam küresel borç 26,4 trilyon dolardan fazla arttı. Toplam borcun küresel GSYH'ya oranı bu dönemde yüzde 310'u buldu. Büyük ölçüde kamu borçlanmasının etkisiyle hem gelişmiş hem de gelişmekte olan piyasalardaki borçlar yeni rekorlara ulaştı.

ABD'den sonra en fazla borca sahip ülke ise yaklaşık 64,2 trilyon dolarla Çin iken, dünyanın ikinci en büyük ekonomisine sahip bu ülkenin borcu toplam küresel borcun yüzde 19,13'üne denk geliyor. Dünyanın dördüncü en büyük ekonomisine sahip Japonya 24,5 trilyon dolar borçla en borçlu ülkeler içinde üçüncü sırada yer alıyor. Ülkenin borcu toplam küresel borcun yüzde 7,09'unu oluşturuyor. İngiltere ve Fransa 14,86 trilyon dolarlık borç ve yüzde 4,30 pay ile dördüncü ve beşinci sırada yer alıyor.

Geçen yıl gelişmekte olan ülkelerin kamu borcunun net faiz ödemelerine 1 trilyon dolar giderken, 61 ülke devlet gelirlerinin yüzde 10'undan fazlasını bu ödemelere ayırdı.

Moody's Türkiye tahmini: 2026'da %3,4 büyüme, %22 enflasyon

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, Türkiye ekonomisinin 2025 yılında yüzde 3,2 büyümesinin ardından, 2026’da ekonomik büyümenin yüzde 3,4’e ve 2027’de yüzde 3,5’e yükseleceğini öngördü.

Moody's, G20 ülkelerine yönelik ekonomik büyüme ve enflasyon öngörülerini paylaştığı Global Yapılandırılmış Finans Raporu'nu yayımladı. Moody’s, Türkiye’de enflasyonun 2025 yılı için yüzde 2 artı/eksi marjla yüzde 35 seviyesinde gerçekleşeceğini, gelecek yıl bu oranın yüzde 22’ye ve 2027’de yüzde 18,5 seviyesine gerileyeceğini tahmin etti.

Kurum, ABD ekonomisinin bu yıl yüzde 2 büyümesinin ardından 2026'da yüzde 1,8 ve 2027'de yüzde 1,9 büyüyeceğini öngörürken, Avro Bölgesi için bu yıla ilişkin ekonomik büyüme tahmini yüzde 1,1, gelecek yıl için yüzde 1,3 ve 2027 için yüzde 1,4 oldu. Çin ekonomisinin bu yıl yüzde 5, gelecek yıl yüzde 4,5 ve 2027'de yüzde 4,2 büyüyeceğini tahmin eden Moody's, Hindistan'a ilişkin büyüme tahminlerini bu yıl için yüzde 7, 2026 için yüzde 6,4 ve 2027 için yüzde 6,5 olarak açıkladı.

Deutsche Bank: 2026 enflasyon beklentimiz %24

Deutsche Bank Türkiye Ekonomisti Yiğit Onay, CNBC-e yayınında talep koşullarının beklentilerin üzerinde seyretmesinin dezenflasyon sürecini yavaşlattığını belirterek, 2026 yılı için enflasyon beklentilerinin yüzde 24 civarında olduğunu söyledi. Onay, “Merkez Bankası’nın 2026’da her toplantıda 100 baz puan faiz indirmesini bekliyoruz” ifadelerini kullandı.

Yapay zeka ve teknoloji balonu 2026'nın en büyük riski

Dünya çapında finansçıların katıldığı Deutsche Bank'ın küresel piyasa anketinde "yapay zeka ve teknoloji balonu" 2026 için en büyük risk olarak görüldü. Ankete katılanların, yüzde 57'si "Aşağıdakilerden hangisi 2026 yılında piyasa istikrarı için en büyük riski oluşturmaktadır?" sorusuna "teknoloji değerlemelerinin düşüşü ve yapay zeka heyecanının azalması" yanıtını verdi. Yapay zeka ve teknoloji değerlemelerine ilişkin endişeler, gelecek yıl piyasaların istikrarına yönelik diğer tüm riskleri geride bıraktı.

Katılımcıların yüzde 27'si ABD Merkez Bankası'nın (Fed) yeni başkanının "agresif faiz indirimleri için baskı yapabileceği ve bu durumun piyasalarda kargaşaya neden olabileceği" riskini öne çıkarırken, yüzde 22'si "sermaye piyasalarında kriz" ihtimalini önemli bir risk olarak gördü.

Sanayide istihdam kaybı sürüyor

Ücretli çalışan sayısı ekim ayında yıllık yüzde 1 artarken, sanayide yüzde 3,5 oranında kayıp yaşandı. Ücretli çalışan sayısında ekimde bir önceki aya göre ise 153 bin kişilik kayıp kaydedildi. TÜİK, Ekim ayı ücretli çalışan istatistikleri verilerine göre, sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında ücretli çalışan sayısı ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 1,0 arttı. Ücretli çalışan sayısı bir önceki yılın aynı ayında 15 milyon 860 bin 31 kişi iken, 2025 yılı Ekim ayında 16 milyon 20 bin 394 kişi oldu. Ücretli çalışanların alt detaylarına bakıldığında; 2025 Ekim ayında ücretli çalışan sayısı yıllık olarak sanayi sektöründe yüzde 3,5 azaldı, inşaat sektöründe yüzde 6,2 arttı ve ticaret-hizmet sektöründe yüzde 2,5 arttı.

Türkiye'de satın alma gücü Avrupa'nın altında

Türkiye'nin, "Satın Alma Gücü Paritesi"ne (SGP) göre kişi başına gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) endeks değeri 72 oldu. Bu rakam AB ortalamasının yüzde 28 altında kaldı. TÜİK'in 2024 yılına ilişkin "Satın Alma Gücü Paritesi" verilerine göre, Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (Eurostat) tarafından ilan SGP'ye göre kişi başına GSYH endeks değeri, 27 Avrupa Birliği (AB) ülkesi için ortalama 100 birim iken Türkiye için 72 birim oldu ve AB ortalamasının yüzde 28 altında kaldı.

Karşılaştırmalar, 27 AB üyesi ülke, 3 Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) ülkesi (İsviçre, İzlanda ve Norveç), 6 aday ülkeyi (Türkiye, Kuzey Makedonya, Karadağ, Sırbistan, Arnavutluk ve Bosna-Hersek) kapsadı. Söz konusu 36 ülke arasında SGP'ye göre kişi başına GSYH endeksi en yüksek ülke 245 ile Lüksemburg, en düşük ülke ise 35 ile Bosna-Hersek olarak belirlendi. Kişi başına GSYH endeksinde Lüksemburg AB ortalamasının yüzde 145 üzerinde, Bosna-Hersek ise yüzde 65 altında değere sahip oldu.

Konut fiyatlarında düşüş sona erdi, satışlarda fren

Konut fiyatlarında yüksek faiz etkisiyle 21 ay süren reel düşüş serisi kasımda sona erdi. Konut fiyatlarında artış oranı, kasımda enflasyonun üstüne geldi. Diğer yandan, konut satışları kasımda frene bastı. Türkiye genelinde konut satışları kasımda bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 7,8 oranında azalarak 141 bin 100 oldu. Ekimde 164 bin 306 konut satılmıştı. Diğer yandan TÜİK verilerine göre, ekimde İnşaat üretimi yıllık yüzde 28,0 artarken aylık yüzde 0,1 azaldı.

3,2 milyar liralık GSS prim borcu silinecek

Kamuoyunda 11. Yargı Paketi olarak bilinen kanun teklifinin yasalaşmasıyla, 1 Ocak 2016'dan önceye ait ödenmeyen 3,2 milyar liralık genel sağlık sigortası primi borcu silinecek. Düzenlemenin yılbaşından önce yasalaşması bekleniyor.

Fitch, Vestel'in kredi notunu düşürdü

Fitch Ratings, Vestel Elektronik'in uzun vadeli ve uzun vadeli yerel para cinsi IDR notlarını "B-"den "CCC+"ya indirdi.

Fitch, talep ve marjlarda yakın vadeli toparlanmaya ilişkin net kanıt olmadan Vestel'in borç refinansmanına devam etmekte ve iş modelini iyileştirmekte zorlanacağını da öngördü.

Pegasus'tan Boeing 737-10 filosu için LEAP-1B motoru siparişi

Pegasus Hava Yolları, Boeing 737-10 filosunu güçlendirmek amacıyla CFM International ile 300 adede kadar LEAP-1B motoru için anlaşma imzaladı. Pegasus Hava Yolları CEO'su Güliz Öztürk, "LEAP motor ailesinin operasyonel performansından son derece memnunuz ve aynı performansla operasyonel istikrarı Boeing 737-10 filomuza da taşımayı hedefliyoruz." dedi.

Anlaşma, Aralık 2024'te duyurulan ve Pegasus Hava Yolları'nın bugüne kadarki en büyük uçak siparişi kapsamında yer alan Boeing 737-10 teslimatlarına da katkı sağlayacak.

Küresel kömür tüketimi zirveye ulaştı

Uluslararası Enerji Ajansı’na göre küresel kömür kullanımı zirve seviyeye ulaştı. Ajansın yıllık kömür raporuna göre, küresel kömür talebinin bu yıl yüzde 0,5 artarak 8 milyar 845 milyon ton ile rekor seviyeye ulaşması bekleniyor. Ancak rapor, talebin 2030 yılına kadar yüzde 3 oranında gerileyeceğine işaret ediyor.

SpaceX'in halka arzı Musk'a yaradı, serveti 600 milyar doları aşan ilk kişi

Tesla'nın patronu Elon Musk, Forbes’in küresel milyarderler listesine göre Musk, net serveti 600 milyar doları aşan tarihteki ilk kişi oldu. Bu artışın arkasında ise SpaceX’in yaklaşık 800 milyar dolar ve hatta daha üzerinde bir değerleme ile halka arz edilebileceğine dair haberler yer alıyor.

Musk'ın SpaceX'teki hissesi, servetinin dörtte birinden fazlasını oluşturuyor ve şirketin yaklaşık yüzde 42'sine sahip olduğu tahmin ediliyor.

SpaceX’in 2026 sonunda planlanan halka arzı tarihin en büyüğü olacak. Şirketin piyasa değeri halka arz tarihinde 1,5 trilyon dolar olarak hesaplanıyor. Halka arzdan 30 milyar dolar bekleniyor. Saudi Aramco’nun halka arzından 29,4 milyar dolar gelmişti.

Batı Rusya'nın rezervlerine göz dikti, Moskova ise dava açıyor

Ukrayna'da barışa doğru gidiliyor. Şimdiki tartışma; ülkenin kalkınması, yeniden inşasının Rusya’nın el konulan rezervleriyle yapılması... Rusya ise dondurulan varlıkları konusunda dava açıyor. Rusya Merkez Bankası, dondurulan varlıklarından ötürü oluşan zararı Avrupalı bankalardan telafi etmek için Rusya tahkim mahkemesinde dava açacağını bildirdi.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in uluslararası ekonomik işbirliğinden sorumlu özel temsilcisi Kiril Dmitriyev, Avrupa Birliği bürokratlarının Rus varlıklarına ilişkin hata yaptığını belirterek, “Rusya mahkemede kazanacak ve rezervlerini geri alacak” dedi.

ABD'de işsizlik yüksek çıktı, enflasyon beklentinin altında arttı

ABD’de işsizlik oranının kasım ayında yüzde 4,6 ile beklentilerin üzerine çıkması, dolar ve tahvil faizlerini baskılarken altın fiyatlarını yukarı taşıdı. Kasım oranı Eylül 2021'den beri en yükseği... Ekim ayında işsizlik yüzde 4,4 olmuştu.

Diğer yandan enflasyon beklentilerin altında kaldı. Tüketici Fiyat Endeksi kasım ayında aylık yüzde 0,2, yıllık bazda yüzde 2,7 arttı. Ülkede çekirdek enflasyon da yıllık bazda yüzde 2,6 ile beklentilerin altında artış gösterdi.

Trump sıkıştırıyor, Çin Venezuela'ya desteğini açıkladı

Çin, ABD'nin yaptırım altındaki tüm petrol tankerlerinin ülkeye giriş ve çıkışlarını yasaklayarak blokaj uyguladığı Güney Amerika ülkesi Venezuela'ya destek mesajı verdi. Açıklamada, Çin ve Venezuela'nın stratejik ortak olduğu, karşılıklı güven ve desteğin ikili ilişkilerin geleneğinde yer aldığı belirtildi.

ABD Başkanı Donald Trump ise, hafta ortasındaki açıklamasında Venezuela'ya giren ve çıkan yaptırıma tabi tüm petrol tankerlerinin "ablukaya alınması" talimatını verdi.

ABD'nin Venezuela'nın kritik petrol akışını kesme hamlesine rağmen petrol fiyatlarında önemli bir değişiklik olmadı, Şubat vadeli Brent petrolün varili 59 dolar civarında seyrediyor.

Japonya faizi son 30 yılın en yüksek seviyesine çıkardı

Japonya Merkez Bankası (BOJ), gerçekleştirdiği son toplantıda kısa vadeli faiz oranını oybirliğiyle yüzde 0,50’den yüzde 0,75’e yükseltti. Ocak ayından bu yana ilk kez faiz artırımına giden banka, bu kararla Japonya’da faizleri 1995’ten bu yana görülen en yüksek seviyeye taşımış oldu.

Trump Media'dan 6 milyar dolarlık füzyon anlaşması

ABD Başkanı Donald Trump'ın şirketi Trump Media & Technology Group, füzyon enerjisi şirketi TAE Technologies ile toplam değeri 6 milyar doları aşan birleşme anlaşması imzaladıklarını duyurdu. Tamamı hisse senedine dayalı anlaşmayla, dünyanın halka açık ilk füzyon şirketlerinden birinin kurulması hedefleniyor.

Bu şirketin, ilk kamu ölçekli füzyon enerji santralinin yer seçimini yapmayı ve inşasına 2026'da başlamayı hedeflediği ifade edildi.

ABD hükümeti yapay zeka için 24 şirketle işbirliği yaptı

ABD Enerji Bakanlığı, yapay zeka kullanarak inovasyonu teşvik etmek amacıyla başlatılan "Genesis Misyonu" için aralarında Google, Microsoft, Nvidia ve OpenAI'ın da bulunduğu 24 şirketle işbirliği anlaşmaları imzalandığını duyurdu.

ABD Başkanı Donald Trump, kasım ayında yapay zeka kullanarak inovasyonu teşvik etmek amacıyla "Genesis Mission (Genesis Misyonu)" isimli federal girişimi başlatan kararnameye imza atmıştı.

Trump, Çin’e Nvidia H200 satışı için önemli bir adım attı

Trump yönetimi, Nvidia’nın H200 yapay zeka çiplerinin Çin’e satışı için hükümetler arası resmi inceleme sürecini başlattı. Reuters’ın beş farklı kaynağa dayandırdığı haberine göre bu adım, Trump’ın Çin’e yönelik çip satışlarına izin verme vaadini somutlaştıran ilk gelişme olarak değerlendiriliyor.

Nvidia'dan İsrail'e dev yatırım: 10 bin kişi istihdam edilecek

Dünyanın en değerli şirketi teknoloji devi Nvidia'nın İsrail'e milyarlarca dolarlık yatırım yaparak 10 bin kişinin çalışacağı bir tesis kuracağı açıklandı. Şirketin, söz konusu tesise ek olarak 30 bin metrekarelik başka bir alanda Ortadoğu'nun en büyük veri merkezlerinden birini inşa edeceği aktarıldı.

ABD'de sığır eti fiyatları rekor seviyeye çıktı

ABD'de sığır eti fiyatları Kasım ayında yıllık bazda yüzde 15 artarak kilogram başına 6,8 dolara (291 TL) ulaştı. Trump yönetiminin ithalatı artırma ve yerli üreticilere destek sağlama çabalarına rağmen fiyatlardaki yükseliş durdurulamıyor.

Çin ekonomisindeki yavaşlama işaretleri sürüyor

Çin ekonomisinde üretim, tüketim ve yatırımlarda görülen ivme kaybı kasım ayında da sürdü. Sabit sermaye yatırımları 11 ayda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2,6 geriledi.

 

Haftanın diğer haberleri kısaca şöyle:

• Dünya Bankası, Türkiye'deki küçük işletmelerin finansmana erişimini artırmak için 1,5 milyar Euro finansman sağlayacak.
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, SGK'ya 1000 sözleşmeli personel alınacağını duyurdu. Personel alımında mülakat olmayacak ve atamayı ÖSYM yapacak.
• Kısa vadeli dış borç 226 milyar dolara yükseldi. Orijinal vadesine bakılmaksızın vadesine 1 yıl veya daha az kalmış borçları gösteren kalan vadeye göre kısa vadeli dış borç stoku, 226 milyar dolara yükseldi.
• İlaç fiyatlarına zam geldi. İlaç fiyatları için Euro kuru yaklaşık yüzde 17 artırılarak 25,3346 TL olarak belirlendi.
• Yabancı yatırımcılar 12 Aralık haftasında 26,3 milyon dolarlık hisse alırken, 339,6 milyon dolarlık tahvil alımı gerçekleştirdi.
• Euro Bölgesi'nde yıllık enflasyon kasım ayında yüzde 2,1'le piyasa beklentisinin altında gerçekleşti. Fiyatlar kasımda geçen yılın aynı ayına göre Almanya'da yüzde 2,6, Fransa'da yüzde 0,8, İtalya'da yüzde 1,1 ve İspanya'da yüzde 3,2 arttı.
• Alzheimer ilacı için milyar dolarlık anlaşma. Güney Koreli Adel, Fransız Sanofi ile alzheimer ilacı geliştirmek için 1,04 milyar dolara varan anlaşma imzaladı.
• Ford, beklenen talebin oluşmaması ve artan maliyetler nedeniyle bazı büyük elektrikli araç projelerini rafa kaldırdığını açıkladı. Şirket, önümüzdeki dönemde hibrit ve daha uygun fiyatlı elektrikli modellere ağırlık verecek.
• Almanya rekor borçla silahlanacak. Almanya'da federal hükümetin altyapı ve silahlı kuvvetleri modernize etmek amacıyla gelecek yıl rekor tahvil satarak 512 milyar Euro toplayacağı bildirildi.
• TikTok, ABD operasyonlarını Amerikalı yatırımcılara devrediyor. TikTok, ABD’deki faaliyetlerini Amerikalı yatırımcıların kontrolündeki yeni bir girişim altında sürdürmek üzere anlaşma imzaladı. Anlaşmanın 2026 başında tamamlanması planlanıyor.
• İngiltere Merkez Bankası, politika faizini beklentiler doğrultusunda 25 baz puan düşürerek yüzde 3,75'e çekti. İngiltere'de yıllık enflasyon ise, kasımda yüzde 3,2'ye gerileyerek piyasa beklentilerinin altında kaldı.