G20'de birinciliğe doğru giderken, yılsonu enflasyon hedefi hala %24

Levent Gürses

Ekonomi yönetimi enflasyonu yüzde 30'un altına düşürmekte zorlanırken, Merkez Bankası enflasyon raporunda yılsonu için enflasyon hedefinin halen yüzde 24'te korunduğunu bildirdi. Temmuz itibarıyla tüketici enflasyonu yüzde 33,5. Ancak, Koç Üniversitesi'nin Enflasyon Beklenti anketinde yılsonu enflasyon beklentisi yüzde 62, bir yıl sonrası için ileriye yönelik enflasyon beklentisi yüzde 59 oldu.

Enflasyonun yüzde 30'larda fazlasıyla dirençli olması, ekonomi dünyasında tünelin ucunda bir ışığın görünmediği, enflasyon hedeflerinin anlamının kalıp kalmadığı sorularının gündeme gelmesine neden oluyor.

Diğer yandan G20 ülkeleri arasında Arjantin'den sonra en yüksek ikinci enflasyona sahip Türkiye, OECD ülkeleri arasında gıda enflasyonunda birinciliği kaptırmıyor. G20'de Arjantin bu hızla enflasyonu düşürmeyi sürdürürse, birincilik "tahtına çıkmamız yakın gibi görünüyor.

Ayrıca, Türkiye OECD ülkeleri arasında gıda enflasyonunda açık ara birinci olmayı sürdürüyor.

 

Merkez Bankası yılsonu için yüzde 24'te ısrarlı

Yılın üçüncü enflasyon raporunu açıklayan Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan, enflasyon tahminlerinin 2025 yılsonu için yüzde 24'te korunduğunu (ara hedef) vurgulayarak, 2026 yılı için yüzde 12'den yüzde 16'ya, 2027 yılı için yüzde 8'den yüzde 9'a çıkarıldığını belirtti.

Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan, yılın üçüncü Enflasyon Raporunu açıkladı. Merkez Bankası yeni bir uygulamayla enflasyon tahminleri yanı sıra ara hedefler ortaya koydu. "Önceki raporlarda 2025 yılsonu enflasyon tahminimiz olan yüzde 24 değerini, 2025 yılı ara hedefimiz olarak koruyoruz" diyen Karahan, 2026 ve 2027 yılları için ise enflasyon ara hedeflerimizi sırasıyla yüzde 16 ve yüzde 9 olarak belirledik" ifadelerini kullandı.

Karahan şöyle dedi:

"Sıkı para politikasının sonucunu kademeli olarak almaya devam ediyoruz. Sıkı para politikasıyla talep koşullarının dezenflasyonist etkisi arttı. Önümüzdeki dönemde de tüm para politikası araçlarını kullanmaya devam edeceğiz.

Küresel ticaret politikası belirsizliği ve jeopolitik riskler yüksek seyretmeye devam ediyor. Küresel büyüme görünümü yılbaşına kıyasla halen zayıf seyrediyor. Arz artışları enerji fiyatlarındaki jeopolitik gelişmeler kaynaklı yükselişi sınırladı.

Enflasyon, tahmin aralığının üst bandının bir miktar altında gerçekleşti. Tüketici enflasyonu Temmuz'da, 2024 Mayıs zirvesine kıyasla 42 puan düşük kaydetti; Ağustos öncü verileri ana eğilimde kademeli yavaşlamanın devamına işaret ediyor.”

 

"Gıda fiyatlarında iklim koşulları etkili"

Gıda fiyatlarında iklim koşullarının etkili olduğunu belirten Karahan, "Gıda grubunda zirai dona rağmen enflasyonda yavaşlama görüyoruz. Gıda fiyatlarında iklim koşulları etkili olmaya devam ediyor. Son aylarda artan sıcaklıklara bağlı olarak bazı bölgelerde kuraklığın belirginleştiğini görüyoruz, bu gıda fiyatları üzerinde yukarı yönlü riskleri artırıyor" dedi.

Karahan, kira enflasyonunun öngörülenden daha dirençli bir seyir izlediğini vurgulayarak, "Kira enflasyonunun gerilemeye devam edeceği öngörülüyor" diye konuştu.

 

Anketlerdeki enflasyon TÜİK'in açıkladığının iki katı

Koç Üniversitesi’nin Ağustos 2025 Hanehalkı Enflasyon Beklenti Anketi sonuçlarına göre, 12 ay ileriye yönelik ortalama enflasyon beklentisi yüzde 59’a gerileyerek önceki aya göre 2 puan düştü. Yıl sonu enflasyon beklentisi yüzde 62, geçmiş 12 ay için enflasyon hissiyatı ise yüzde 69 olarak ölçüldü. Bu rakamlar, enflasyon beklentilerinde yaz aylarında gözlenen düşüş trendinin Ağustos’ta da devam ettiğini ortaya koydu.

 

Enflasyonda G20 ülkeleri arasında şimdilik ikinciyiz

Diğer yandan G20 ülkeleri arasında Türkiye Temmuz'da yüzde 33,5 ile en yüksek ikinci enflasyona sahip ülke olmayı sürdürüyor. Ancak, birinci olan Arjantin'in Temmuz enflasyon oranı Haziran'da yüzde 39,4'ten yüzde 36,6'ya düştü. Bu ülkede enflasyon geçen yıl Temmuz ayında yüzde 266, yılbaşında ise yüzde 84,5'ti. Sözün özü, arada bir fark kalmadı, Arjantin bu hızla enflasyonu kontrol altına almaya devam ederse, G20'de birinciliği alacağız.

G20 ülkelerinde Temmuz ayı enflasyonu şöyle:

Arjantin: %36,6, Türkiye: %33,52,Rusya: %8,8, Brezilya: %5,23, Birleşik Krallık: %3,6 (Haziran), Meksika: % 3,51, Japonya: %3,3 (Haziran), Güney Afrika: %3 (Haziran), Hollanda: %2,9, İspanya: %2,7.

Dünya ülkeleri arasında en yüksek enflasyon yüzde 172 ile Venezüella'ya ait. Dünyada enflasyon sıralamasında Türkiye, Arjantin'in arkasından sekizinci...

 

Gıda enflasyonunda dünya liderliği Türkiye’nin

Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü'nün (OECD) her ay güncellediği gıda enflasyonunda da açık ara birinciliğimizi sürdürüyoruz. OECD haziran raporuna göre, Türkiye 38 OECD ülkesi içinde gıda fiyatlarında yıllık en fazla artışın görüldüğü ülke.

OECD'nin Haziran verisine göre, Türkiye'de yıllık gıda enflasyonu yüzde 27,79 olurken, Türkiye’ye en yakın ülke Estonya’da yıllık gıda enflasyonu yüzde 8,4. Türkiye'nin gıda fiyatlarındaki artış oranı, OECD ortalaması olan yüzde 4,6’nın tam 6 katı oldu.

Diğer yandan, resmi enflasyona göre Temmuzda gıda fiyatları yıllık yüzde 27,95 oranında artış kaydetti.

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) de dünyada gıda enflasyonun geçtiğimiz ay aylık yüzde 1,5 olduğunu açıkladı. FAO gıda fiyat endeksinde yıllık artış oranı ise yüzde 7,6 oldu.

 

Euo Bölgesi’nde %5’i geçen yok

OECD Haziran raporunda, Türkiye'nin manşet enflasyonuna da dikkat çekildi. Raporun referans aldığı Haziran ayında yüzde 35,05 olan manşet enflasyon Temmuz'da 33,52 oldu. Raporda, Türkiye dışında hiçbir ülkenin yüzde 5'in üzerinde yıllık manşet enflasyon açıklamadığının altı çizildi.

Euro Bölgesinde ortalama yıllık enflasyon Haziran'da yüzde 2 seviyesinde gerçekleşti.

 

Haftanın diğer önemli gelişmeleri şu yönde:

 

Cari denge beklentilerin üzerinde 2 milyar dolar açık verdi

Haziran ayında cari işlemler dengesi 2 milyar 6 milyon dolar açık verirken, altın ve enerji hariç cari işlemler hesabında ise 2 milyar 579 milyon dolarlık fazla oluştu. Ekonomistler cari dengenin 1 milyar 546 milyon dolar açık vermesini bekliyordu.

Merkez Bankası'nın açıkladığı ödemeler dengesi verilerine göre, Haziran'da ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı 6 milyar 476 milyon dolar oldu.

Yıllıklandırılmış verilere göre, Haziran ayında cari açık yaklaşık 18,9 milyar dolar olurken, ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret dengesi de 63,3 milyar dolar açık verdi. Aynı dönemde hizmetler dengesi 62,1 milyar dolar fazla, birincil ve ikincil gelir dengesi sırasıyla 17,6 milyar dolar ve 100 milyon dolar açık verdi.

 

Sanayide yüzde 0,7 ile sınırlı Haziran yükselişi

Haziran 2025’te sanayi üretim endeksi yıllık bazda yüzde 8,3, aylık bazda ise yüzde 0,7 artış gösterdi. İmalat sanayi üretimi yıllık yüzde 9,5’lik artışla dikkat çekti. Madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2,3 arttı. Elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde1,1 azaldı.

 

Borç yükü bir yıl içinde %176 arttı

Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Risk Merkezi verilerine göre ülkede kredi yükü 20 trilyon lirayı aştı. Borçlar her sektörde dağ olurken bireysel kredi ve kredi kartlarında da kriz derinleşti. Takipteki alacaklar bir yılda yüzde 176, yasal takibe düşen kişi sayısı yüzde 35 arttı. Ödeme güçlüğü yaşayan kişi sayısı yılın ilk yarısında 1,2 milyonu geçti.

 

Dünya Bankası'ndan İstanbul'a 650 milyon dolar 'direnç' kredisi

Dünya Bankası, İstanbul’un afetlere karşı hazırlık kapasitesini artıracak İstanbul Dirençlilik Projesi için 650 milyon dolarlık kredi onayladı. Projeyle acil müdahale altyapısının güçlendirilmesi ve kamu binaları yüksek deprem ve iklim dirençliliği standartlarına uygun hale getirilmesi hedefleniyor.

 

İş Bankası, Bayındır Sağlık'ı Acıbadem'e sattı

İş Bankası, Bayındır Sağlık Grubu’nun yüzde 80 hissesini 55 milyon dolara Acıbadem’e devretti. Böylece, tüm hastaneler Acıbadem çatısı altına geçti. Devir anlaşması kapsamında Bayındır bünyesindeki ikisi Ankara, biri İstanbul'da olmak üzere 3 hastaneyle 6 diş kliniği, "Acıbadem-Bayındır" markası altında faaliyet gösterecek. 205'i hekim olmak üzere 1252 çalışanın görev yaptığı sağlık kuruluşlarının devriyle taraflar arasında uzun vadeli işbirliği süreci başlatılmış oldu.

 

Aselsan'dan 54 milyon dolarlık imza

Aselsan, Orta Doğu ve Afrika bölgesindeki bir müşterisiyle toplam tutarı 54 milyon dolar olan ihracat sözleşmesi imzaladı. Aselsan tarafından Kamuyu Aydınlatma Platformu'nda (KAP) yapılan açıklamada, şirketin, Orta Doğu ve Afrika bölgesindeki bir müşterisi ile radar ve komuta kontrol sistemlerinin doğrudan satışına ilişkin toplam tutarı 54 milyon dolar olan ihracat sözleşmesi imzaladığı bildirildi.

 

Büyük bir et markası konkordato ilan etti

Türkiye'nin önde gelen et üreticilerinden Erşan Et, finansal zorluklar nedeniyle konkordato ilan etti. Erşan Et, Metro, Migros, Carrefour, BİM, Şok, A101, Özdilek, Çağdaş ve McDonald’s gibi büyük zincirlere et ve burger köftesi tedarik ediyordu. Bilecik 3. Asliye Mahkemesi, 8 Ağustos tarihli kararıyla Erşan Et’e 3 aylık geçici mühlet tanıdı.

 

Zam teklifini reddeden emeklilerden üç temel talep

Tüm Emeklilerin Sendikası, hükümetin 2026-2027 dönemine ilişkin memur ve emekli zam teklifine sert tepki gösterdi: "Bu teklif, emeklileri açlık sınırına mahkûm etmektir. Geçmiş kayıplar telafi edilmeden masaya oturmayız." Sendika ayrıca zam teklifine karşı üç temel talep dile getirdi. Bunlar şöyle: 1-Geçmiş yılların tüm kayıplarının telafi edilmesi, 2- Zam oranlarının gerçek enflasyona göre belirlenmesi ve insanca yaşam koşullarını sağlayacak ücretin güvence altına alınması, 3- Emeklilerin alım gücünü düşüren vergi ve kesintilerin kaldırılması. Sendika, teklif edilen oranların “kiralardaki artışın ve faturaların çok gerisinde kaldığını” vurguladı.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından sunulan teklif kapsamında, memur ve memur emeklilerine 2026'nın ilk yarısında yüzde 10, ikinci yarısında yüzde 6; 2027'nin her iki yarısında ise yüzde 4 oranında artış öngörülüyor.

 

8 Aralık'tan bu yana 411 bin kişi Suriye'ye döndü

Göç İdaresi Başkanlığı verilerine göre, Hafız Esad’ın ülkeyi terk etmesinin ardından muhalif grupların başkent Şam ve birçok yönetimi ele geçirdiği tarih olan 8 Aralık 2024’ten bu yana 411 bin 649 Suriyeli gönüllü olarak ülkelerine geri döndü. Böylece 2016’dan bu yana toplam gönüllü geri dönüş sayısı 1 milyon 151 bin 652’ye ulaştı. Türkiye'de geçici koruma kapsamında bulunan Suriyeli sayısı 2 milyon 543 bin 711 oldu.

 

Son veri; 2025 ortasında Türkiye’nin nüfusu 85 milyon 825 bin

TÜİK  2007 yılında geçilen adrese dayalı nüfus kayıt sistemi çerçevesinde ilk kez üçer aylık nüfus bilgilerini açıklamaya başladı. Buna göre Türkiye nüfusu bu yıl ilk çeyrekte 69 bin, ikinci çeyrekte 90 bin olmak üzere ilk altı ayda yaklaşık 160 bin kişi artarak 85 milyon 825 bin kişiye ulaştı.

 

Trump, altın ithalatına gümrük vergisi uygulanmaktan vazgeçti

Daha önce 1 kilogram ve 100 ons külçe altının uluslararası ticaretinden gümrük vergisi alınacağını açıklayan ABD Başkanı Donald Trump, altın piyasasındaki dalgalanma üzerine bu kararından caydı. Trump, Truth Social hesabından konuya ilişkin paylaşımda bulundu.

Trump, "ABD Başkanı Donald J. Trump'tan açıklama: Altına tarife uygulanmayacak" ifadesini kullandı. Daha önce 1 kilogram ve 100 ons külçe altının uluslararası ticaret sistemindeki sınıflandırma koduna ilişkin açıklaması doğrultusunda karşılıklı tarifelerin muafiyet listesinde yer almadığının ortaya çıkması, altın piyasalarında endişelere neden olmuş, altının onsu 3.400 dolara kadar çıkmıştı. Perşembe kapanış itibarıyla shot altının onsu 3.335 dolardaydı.

 

Aile yardımında AB ortalaması 830 Euro, Türkiye’de ise 57 Euro…

Euronews haber sitesi Avrupa ülkelerinde aile yardımlarını inceledi. Buna göre, AB ülkelerinde ortalama aile yardımı 2022’de 830 Euro oldu. Bu 2012’deki 566 Euro’ya göre yüzde 47 artış demek. En çok aile yardımı 3,789 Euro ile Lüksemburg, en az 211 Euro ile Bulgaristan’da… Lüksemburg’tan sonra en yüksekler İskandinav ülkeleri; Norway (€2,277), Denmark (€1,878), Iceland (€1,874), Sweden (€1,449), and Finland (€1,440). Tüm Avrupa’da en düşük 48 Euro ile Arnavutluk, ardından 57 Euro ile Türkiye geliyor.

 

İngiltere ekonomisinde büyüme beklentileri aştı

İngiltere ekonomisi, 2025’in ikinci çeyreğinde çeyreklik bazda yüzde 0,3 büyüyerek yüzde 0,1’lik beklentiyi geride bıraktı. Yıllık büyüme ise yüzde 1,2’ye ulaşarak piyasa tahmini olan yüzde 1'in üzerine çıktı. Büyüme, hizmetler ve inşaat sektörlerindeki güçlü performansla desteklendi.

Ayrıca, İngiltere’de işsizlik nisan-haziran döneminde yüzde 4,7 ile beklentilere paralel gerçekleşerek son 4 yılın zirvesinde kaldı. İş gücü piyasasının soğumayı sürdürdüğü ve ücret artış hızının yavaşladığı bildirildi.

 

Norveç Varlık Fonu “Gazze’deki insani kriz” nedeniyle İsrailli şirketleri satıyor

1,7 trilyon dolar toplam varlığı ile dünyanın en büyüğü olan Norveç Varlık Fonu, Gazze'deki "ciddi insani kriz" nedeniyle 11 İsrail şirketindeki hisselerini sattı ve eleştirilerle karşılaştı. Yılın ilk yarısı itibarıyla fonun, 61 İsrail şirketinde hissesi vardı. Varlık fonu, 11 İsrail şirketindeki yatırımlarından çıkmasının ardından satış sürecini sürdürmeyi planlıyor. Fon yönetimi, Gazze ve Batı Şeria’daki insani kriz nedeniyle yatırım inceleme süreçlerini daha da sıkılaştıracağını açıkladı.

 

Dünyanın en borçlu şirketi Evergrande borsadan çıkarılıyor

Dünyanın en borçlu şirketi ve Çİn'in en büyük ikinci büyük gayrimenkul şirketi Evergrande, 25 Ağustos’ta Hong Kong Borsası’ndan çıkarılıyor. Evergrande, Ocak 2024'te mahkemenin verdiği tasfiye kararı sırasında, bankalara ve tahvil sahiplerine 300 milyar doların üzerinde borcu olduğunu bildirmişti. Şirket, Ekim 2009'da Hong Kong Borsası'nda ilk halka arzında 722 milyon dolar topladı. 2021'de Evergrande'nin borçları için yapmak zorunda kaldığı ödemeler Çin ekonomisinin yumuşak karnı olan emlak sektörü krizini başlattı.