Dört aydır %33’e yerleşen inatçı enflasyon ile dünya liderliğine gidiyoruz

Levent Gürses

Ekim'de enflasyon yüzde 2,55 artarken yıllık enflasyon ise 32,87 oldu ve hedeflerden iyice geriye düşüldü. Enflasyon dört aydır inatçı bir şekilde yüzde 33 bandına yerleşmiş gözüküyor. (Temmuz %33,5, Ağustos %32,95, Eylül %33,29, Ekim % 32,87)

ENAG'a göre ise, yıllık enflasyon yüzde 60 seviyesinde gerçekleşti.

Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu, Birgün gazetesindeki Enflasyon hem yüksek hem de inandırıcı değil^" başlıklı yazısında, "Bu veriler TÜİK’le paralel sonuçlar vermesi için güncellenen İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) açıkladığı sonuçların da çok dışında. İTO’ya göre 2025 Ekim’de tüketici fiyatları aylık yüzde 3.31 artarken, yıllık enflasyon da yüzde 40.84’ü buldu. Bu çelişki TÜİK’in açıkladığı enflasyon oranlarının inandırıcılığını bir kez daha sorgulattı" ifadelerine yer verdi.

DİSK-AR tarafından hazırlanan Enflasyon Bülteni'nde TÜİK verilerine göre, 2003’ten bu yana ortalama fiyatların 28,6 kat ve gıda fiyatları 43,1 kat arttığı belirtildi. DİSK-AR asgari ücretin 10 aylık kaybının en az 6 bin 322 lira olduğunu vurguladı.

TÜİK'in açıkladığı Ekim enflasyonu, yüzde 2,7-2,8 olan piyasa beklentilerinin altında gerçekleşti. Üretici enflasyonundaki yavaşlama sürerken, 2026 yılı yeniden değerleme oranı yüzde 25,49 olarak belirlendi.

⁠Artık G20 içinde enflasyon lideri Türkiye, Arjantin tüm sorunlarına rağmen yüzde 31,8'e düşürdü. Dünyada ise dördüncü en yüksek enflasyona sahibiz; Venezüela %172, İran %45,3, Burundi %34,5.

Hanke: Enflasyonun nedeni %41 artan para arzı

ABD'li ekonomist Steve Hanke, Türkiye'deki enflasyonun nedenini para arzındaki artışa bağlıyor. Para arzının (M3) yıllık yüzde 40,9 arttığını ve bu oranın Türkiye'nin yıllık yüzde 5 enflasyona ulaşması için kendi belirlediği yüzde 12,4 para arzı artış oranından üç kat fazla olduğunu vurguluyor. ABD'li ekonomist, bu orana; Hanke'nin Altın Artış Oranı adını veriyor.

Bir monetarist olan Steve Hanke, "gereksiz yere ve aşırı ölçüde artan" para basımının enflasyonu körüklediğini savunuyor, ülkelerdeki enflasyonun çözümünü de para arzı çerçevesinden değerlendiriyor.

Ekonomist Orhan Karaca, hedeflerden şaşılmasını, "TCMB geçen yıl bu sıralarda 2025'te enflasyonu yüzde 14'e indirmeyi hedefliyordu. Şu anda görünen o ki gerçekleşme bunun 2 katından da yüksek olacak. Daha sonra bu hedefi önce yüzde 21'e sonra 24'e çıkardı ama onlar da tutmayacak. Belki de bu kadar iddialı hedefler koymamak gerek" sözleriyle değerlendirdi.

Ekim ayının zam şampiyonu giyim oldu. Kış aylarının gelmesiyle yeni sezon ürünleri zamlı fiyatlardan piyasaya girerken, erkek giyimi yüzde 15,2, kadın giyimi 13,9 ve çocuk giyimi yüzde 13,8 arttı.

Gıda enflasyonu da inatçı bir şekilde yüksek kalmaya devam ediyor. Ekim'de yüzde 3,41 arttı ve yıllık Eylül'de yüzde 36,06'den Ekim'de yüzde 34,87'ye düştü. Euro Bölgesi'nde yıllık gıda enflasyonu yüzde 2,5 ve dünya ortalaması yüzde 3,36.

Ekim'de taze sebzeler yüzde 13,8 ile en çok artan ürün gruplarından... Bu konuda çarpıcı bir veri de dünyada ortalama 7 dolar olan bir kilo dana etinin Türkiye'de 18 dolara satılıyor olması...          

Enteresan bir durum da; ekonomist İnan Mutlu'nun vurguladığı gibi, son bir yılda dünyada enerji fiyatları yüzde 14 gerilerken, Türkiye'de bir yılda enerji enflasyonu yüzde 35'u ulaştı.

 

Haftanın diğer önemli gelişmeleri şöyle:

 

"Vergi yükü yüksek değil" tartışması

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in "Yaygın kanaatin aksine vergi yükümüz uluslararası kıyaslamalara göre yüksek değil" sözleri tepkilere neden oldu.

Ekonomist Mustafa Sönmez, "Alabileceğin verginin yüzde 26'sını istisna, muafiyete sokup almazsan, şirketler ve bankalardan yeterli vergi almazsan, serbest meslek diye tonla para kazananı denetlemezsen; tabii ki vergi yükü düşük görünür. Hoş, vergiyi artırsan da halka vermez, götürür yandaşa aktarırsın, o başka..." diye yazdı.

Ayrıca, vergi yükü adil dağıtılmıyor. Eurostat verilerine göre, Türkiye'de dolaylı vergilerin toplam vergi gelirlerine oranı yüzde 65,9 gibi fazlasıyla yüksek bir oran iken, AB ortalaması yüzde 32 ve bloğun en yüksekleri olan komşularımız Bulgaristan'da yüzde 48,6, Yunanistan'da yüzde 41,1. İspanya'da yüzde 30 ve Almanya'da yüzde 25...

2026'da 2 trilyon liranın üzerinde faiz

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a bağlı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, 2026 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı'nda gelecek yıl iki trilyon liranın üzerinde faiz ödeneceğini açıkladı. Raporda "2025 yılında faiz giderlerinin, borçlanma maliyetlerindeki yükseliş ve finansman ihtiyacındaki artışın etkisiyle başlangıç ödeneğinin 102,7 milyar TL üzerinde 2.052,7 milyar TL olması beklenmektedir" denildi.

CHP gerçek yoksulluk haritası için harekete geçti

Türkiye’deki derin yoksulluk, gizlenemez boyutlara ulaştı. 20 milyona ulaşan sosyal yardıma kişiler yoksulluğun boyutunu sergilerken,

Aile Destek Programı’na yönelik veri akışını kesen Aile Bakanlığı, sosyal yardıma muhtaç kişi sayısının paylaşıldığı aylık istatistikleri yayımlamayı da durdurdu.

CHP ise, “Aile Bakanlığı’nın sosyal yardım verilerini sansürlemesinin Türkiye’de yoksulluğun gerçek boyutlarının gizlenmesine yol açtığı” gerekçesiyle “Türkiye’nin yoksulluk haritasının” çıkarılmasına karar verildi. Haritanın, “Gerçek yoksulluk tablosunu ortaya çıkarmak ve siyasal mücadelede güçlü bir zemin oluşturmak” için kullanılacağı belirtildi.

Birgün Gazetesi'nden Mustafa Bildircin'in haberine göre, CHP’nin Türkiye’nin Yoksulluk Haritası çalışması kapsamında 81 il ve çok sayıda ilçede yürütülen sosyal yardım faaliyetlerine mercek tutulacağı öğrenildi. Merkezi bütçeden yapılan sosyal yardımların yanı sıra CHP’li belediyelerce sağlanan sosyal yardımların da inceleneceği bildirildi. Tüm çalışmaların, “Ulusal düzeyde” bir araya getirileceği ve “Karşılaştırmalı yoksulluk haritası” çıkarılacağı ifade edildi.

Altın hızlı çıktı, aynı hızla düştü

Altın fiyatları çok hızlı çıktığı gibi çok hızlı düştü. 20 Ekim'de 4.356 dolara çıkan altın 6 Ekim günü 3.978 dolardan kapandı ve bu aralıkta yüzde 8,7 değer yitirdi.

7 Kasım Cuma sabanı itibarıyla spot altının onsu 4005 dolardan işlem görürken, haftalık bazda değişmedi, aylık olarak yüzde 1 değer kaybetti. Altının onsu Perşembe kapanışta 3.978 dolara kadar indi. Ons altın 4 Kasım'da en düşük 3.928,66 doları gördü. Altının onsu 20 Ekim'de 4.356,50 dolar kapanış fiyatıyla tarihi rekor kırarken, aynı gün 4.381,60 dolara kadar çıktı.

Analistler, teknik açıdan altının ons fiyatında 3 bin 750 doların destek, 4 bin 250 doların direnç konumunda olduğunu kaydetti.

Altın fiyatlarındaki gerilemenin temel nedeni, ABD Merkez Bankası’nın (FED) faiz politikalarına ilişkin beklentiler ve küresel risk iştahındaki artış. Ayrıca doların güçlenmesi, yatırımcıların güvenli liman olarak altına yönelmesini kısmen azaltıyor.

Fitch, bankalar için iyimser: Karlılık 2026’da güçlenecek

Fitch, faiz indirimleriyle birlikte Türk bankacılık sektöründe 2026’dan itibaren kârlılığın ivme kazanacağını öngördü. Fitch Ratings Bankalar Direktörü Ahmet Emre Kılınç, para politikasındaki yönün bankacılık sektörü açısından olumlu sonuçlar doğurmaya başladığını belirtti. Kılınç, faiz indirimlerinin devreye girmesiyle birlikte bankaların gelir yapısında belirgin bir iyileşme beklediklerini söyleyerek, “2026’da karlılık bu yıla kıyasla çok daha güçlü olacak” ifadelerini kullandı.

TÜPRAŞ Rus petrolünü kesti, istasyonlarda yakıt sıkıntısı yaşandı

ABD’nin Rus petrol şirketlerine yaptırım kararının ardından TÜPRAŞ, Rosneft’ten petrol alımını durdurdu. Büyük dağıtım firmaları toptan satışı kesti. Türkiye genelinde benzin istasyonlarına yakıt tedarikinde sıkıntı yaşanıyor.

ABD Hazine Bakanlığı, 22 Ekim’de Rusya’nın iki büyük petrol şirketi Rosneft PJSC ve Lukoil PJSC’yi kara listeye aldı. Karar öncesinde ABD Başkanı Donald Trump, 15 Eylül’de Avrupa ülkelerine Rusya’dan petrol almamaları çağrısında bulunmuştu. Medyascope'un haberine göre, yaptırım kararının ardından Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş (TÜPRAŞ), Rosneft PJSC’ten petrol alımını durdurdu. Aralarında Petrol Ofisi ve Opet’in de bulunduğu dağıtım firmalarının tamamı akaryakıt tedariğindeki güçlük nedeniyle harekete geçti. Firmalar Türkiye genelinde benzin istasyonları dışındaki firmalara toptan satışları durdurdu.

Tasarrufta rota değişiyor: Altın zirvede, dövize dönüş

Merkez Bankası, yeni blog yazısında yabancı para mevduatlarının son dönemdeki seyrini detaylı şekilde değerlendirdi. “Yabancı Para Mevduatta Son Dönem Gelişmeler” başlıklı yazıda, kur korumalı mevduat (KKM) hesaplarının tasfiye sürecinin ve altın fiyatlarındaki sert yükselişin yabancı para mevduatında yukarı yönlü görünümü desteklediği ifade edildi. Buna karşın, söz konusu etkiler arındırıldığında artışın oldukça sınırlı kaldığı belirtildi.

Ağustos 2023’te 340 milyar ABD dolarını aşan KKM ve YP mevduat toplamının, 2024 sonunda 221 milyar dolara kadar gerilediği hatırlatıldı. Son aylarda tekrar yükselişe geçen toplam büyüklük ise 242 milyar dolara ulaştı.

Analize göre yabancı para mevduatı, 2024 yılı sonundaki 188 milyar ABD doları seviyesinden 238 milyar dolara çıkarak 50 milyar dolarlık yükseliş kaydetti. Özellikle son iki ayda küresel altın fiyatlarının diğer yatırım araçlarını geride bırakması, altın talebini hızla artırdı. Sabit fiyatla bakıldığında altın mevduatlarının 2024 sonundan bu yana yaklaşık 76 ton ve 6,5 milyar ABD doları büyüdüğü bilgisi paylaşıldı.

THY Boeing siparişi için motor anlaşmasını GE Aerospace ile imzaladı

Türk Hava Yolları (THY), Boeing’den sipariş ettiği uçaklarda kullanılacak motor ve bakım hizmetleri için ABD merkezli GE Aerospace firmasıyla anlaşmaya vardığını duyurdu. Anlaşma, 2029–2035 yılları arasında teslim edilecek toplam 75 uçağı kapsıyor.

THY’nin Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) yaptığı açıklamaya göre, şirketin 2029–2034 yılları arasında teslim alınmak üzere sipariş ettiği 50’si kesin, 25’i opsiyon olmak üzere toplam 75 adet Boeing 787-9 ve 787-10 tipi uçak için yapılan motor ihalesi tamamlandı. İhale sonucunda, uçakların kanat üstü motorları, yedek motorları ve motor bakım hizmetleri için GE Aerospace ile mutabakata varıldı. Anlaşma, THY’nin büyüme planları doğrultusunda filo modernizasyonunu destekleyen önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.

Altın rezervi bulduğunu açıklayan Erdemir'in hisseleri düştü

Erdemir’in Sivas Kangal’daki altın sahasında yapılan ilk analizlerde 424 bin ons altına ulaşıldığının açıklanması, piyasalarda beklenen etkiyi yaratmadı. 5 Kasım'da hisseler güne yüzde 5’e yakın düşüşle 28,08 TL seviyesinden başladı, satışların artmasıyla kayıp yüzde 7’yi zorladı ve fiyat 27,2 TL’ye kadar indi. Oysa hisse, önceki iki işlem gününde yaklaşık yüzde 6 değer kazanmıştı.

Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda paylaşılan verilere göre, tespit edilen rezerv yalnızca 58 kilometrekarelik ruhsat sahasının yüzde 1’inden daha az bir bölümünde yapılan çalışmaların sonucu. Bu nedenle açıklanan miktarın, sahanın tamamı için genişleme ihtimali bulunuyor.

Eylül dış ticaret açığı 6,9 milyar dolara yükseldi

TÜİK'e göre, genel ticaret sistemi kapsamında eylül ayında ihracat yüzde 2,8 artışla 22 milyar 576 milyon dolara, ithalat ise yüzde 8,7 artışla 29 milyar 479 milyon dolara ulaştı. Böylece dış ticaret açığı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 33,8 artarak 6 milyar 903 milyon dolara çıktı.

Geçen yıl Eylül ayında yüzde 81 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, bu yıl aynı dönemde yüzde 76,6’ya geriledi. Ocak-eylül döneminde ihracat yüzde 4,1 artışla 200 milyar 578 milyon dolar olurken, ithalat yüzde 5,9 artışla 267 milyar 637 milyon dolar olarak gerçekleşti. Böylece yılın ilk dokuz ayında dış ticaret açığı yüzde 11,8 artışla 67 milyar 60 milyon dolara yükseldi.

Eylül’de Türkiye’nin ihracatında ilk sırayı 1 milyar 904 milyon dolarla Almanya aldı. Almanya’yı Birleşik Krallık, ABD, Irak ve İtalya izledi. Bu beş ülkeye yapılan ihracat toplamın yüzde 30,3’ünü oluşturdu. İthalatta ise 4 milyar 264 milyon dolarla Çin ilk sırada yer aldı. Onu Rusya, Almanya, Birleşik Arap Emirlikleri ve ABD takip etti.

Ön veri; Ekim’de dış ticaret açığı %24 arttı

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Ekim ayına ait dış ticaret rakamlarını kamuoyuyla paylaştı. Bakanlığın öncü verilerine göre, dış ticaret açığı Ekim ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 24 artarak 7,4 milyar dolara ulaştı. Böylece, Ocak–Ekim döneminde toplam açık 74,4 milyar dolar seviyesine yükseldi. Verilere göre Türkiye’nin ihracatı yüzde 2,3 artarak 24 milyar dolar oldu; bu rakam tüm zamanların en yüksek Ekim ayı ihracatı olarak kayıtlara geçti. Bolat, "En yüksek ihracat seviyesine eriştik” dedi. Ekim ayındaki mal ithalatı ise, yüzde 6,6 artış göstererek 31,4 milyar dolara çıktı.

Girişimcilik raporu: Sağlık ve biyoteknoloji öne çıktı

StartupCentrum ile Ankara Kalkınma Ajansı’nın ortaklaşa hazırladığı “2025 İlk Yarıyıl Ankara Girişim Ekosistemi Raporu”, düzenlenen özel bir etkinlikte tanıtıldı.

Forbes Türkiye'nin haberleştirdiği raporda paylaşılan verilere göre Ankara, teknoloji girişimciliğinde Türkiye’nin en dinamik merkezlerinden biri olmaya devam ediyor. Kent genelinde 3 binden fazla girişim faaliyet gösterirken, 2018’den bu yana 210 girişim yatırım alarak toplam 331 milyon doları aşan bir yatırım hacmine ulaştı.

2025’in ilk altı ayında ise şehirde 14 yatırım işlemi gerçekleşti ve girişimler 7,4 milyon dolar fon topladı. Aynı dönemin medyan yatırım tutarı 240 bin dolar olarak kaydedildi.

Geçen yılki yüksek yatırım temposuna kıyasla hacimde bir gerileme yaşansa da, uzmanlar 2025’in ilk yarısını “normalleşme süreci” olarak değerlendiriyor. Özellikle sağlık teknolojileri, biyoteknoloji ve üretim teknolojileri öne çıkarken; savunma ve siber güvenlik alanlarında da daha küçük ölçekli yatırımlar kaydedildi. Ankara, yatırım tutarı ve işlem sayısında Türkiye’de İstanbul’un ardından ikinci sıradaki yerini korumayı başardı.

ABD’de kapanma krizi derinleşiyor: Maaş yok, hizmet yok

ABD federal hükümetindeki bütçe anlaşmazlığı ülke tarihindeki en uzun kapanma dönemine dönüştü. % Kasım'da 35 günü aşan kriz nedeniyle kamu hizmetleri durma noktasına gelirken, yaklaşık 1 milyon 400 bin devlet çalışanı gelirinden mahrum kaldı. Sosyal destek mekanizmalarının çoğu askıya alındı; ülkenin hava ulaşım sistemi ise ciddi bir güvenlik riskiyle karşı karşıya kaldı.

Eylül başında Kongre’nin bütçeyi onaylayamaması sonucu başlayan süreçte federal kurumlar sırayla faaliyetlerini askıya aldı. Yoksul ailelere verilen gıda yardımları dahil pek çok sosyal program durduruldu. Çok sayıda kamu çalışanı ya zorunlu izne ayrıldı ya da herhangi bir ücret almadan görevine devam etmek zorunda bırakıldı.

Jamie Dimon: Enflasyon bitmedi, riskler geri dönüyor

JPMorgan Chase CEO’su Jamie Dimon, ekonomiye ilişkin güçlü mesajlar verdi. Yaklaşık 20 yıldır küresel finansın merkezindeki bankayı yöneten Dimon, “Belirsizlik artık olağan hâle geldi” diyerek yeni döneme dikkat çekti. Ona göre jeopolitikten yapay zekaya, kamu harcamalarından ticaret politikalarına kadar her alanda karmaşa derinleşiyor.

Dimon’a göre rakamlar her ne kadar pozitif tablo sunsa da altta ciddi sorunlar birikiyor. Tüketimin hâlâ hareketli olduğunu hatırlatan tecrübeli yönetici, bu canlılığın borçlanma ile beslendiğini söyledi ve uyardı: “Altı yılda 10 trilyon dolar harcadık. Bu kalıcı bir refah değil; günü geldiğinde bunun bedeli ödenecek.”

Berkshire Hathaway’in nakit birikimi tarihin en yüksek seviyesinde

Warren Buffett liderliğindeki Berkshire Hathaway, üçüncü çeyrekte yatırımcılara pozitif bir tablo sundu. Şirketin faaliyet kârı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 34 artış göstererek 13,5 milyar dolara ulaştı. Bu yükselişte sigorta operasyonlarındaki dikkat çekici performans belirleyici oldu. Sigorta segmentinin kârı yüzde 200’ü aşan artışla 2,37 milyar dolara yükselerek adeta sıçrama kaydetti.

Berkshire’ın kasası da hızla dolmaya devam ediyor. Şirketin nakit rezervi 381,6 milyar dolara ulaşarak tüm zamanların rekorunu kırdı. Bu tutar, yıl başında görülen 347,7 milyar dolarlık önceki zirveyi geride bıraktı. Yönetim, hâlen piyasada cazip yatırım fırsatlarının sınırlı olduğunu düşünerek temkinli stratejisini sürdürüyor.

IBM yapay zeka patlaması nedeniyle binlerce çalışanı işten çıkaracak

IBM, yapay zeka danışmanlığı ve yazılım alanlarında daha yüksek büyüme potansiyeline sahip işlere odaklanmak için binlerce çalışanı işten çıkarmayı planladığını açıkladı. Şirket, kaç çalışanın etkileneceğini belirtmedi ancak yaptığı açıklamada, işten çıkarmaların küresel iş güçlerinin yüzde birinden azını etkileyeceğini vurguladı. Şirketin geçen yılın sonunda 270 bin çalışanı vardı.

IBM, yapay zeka patlamasına daha fazla yatırım yapmak için yarışan Amazon, Meta, Google ve diğer şirketlerin son zamanlarda yaptığı işten çıkarmalara katıldı. Birçok yönetici, teknolojinin çalışanlara kodlama ve diğer görevlerde yardımcı olmasıyla verimlilikte daha fazla artış olacağını öngörüyor.

Büyük şirketlerin işten çıkarmaları ekonomiyi endişelendiriyor

ABD’de ekonomistler Starbucks, Target ve Amazon gibi şirketlerin önemli ölçüde işten çıkarmalar yapmasının, bir uyarı işareti olabileceğinden endişe duyuyorlar. İşten çıkarmaların boyutu ve hızı, yöneticilerin yapay zekanın getirdiği kazanımlarla cesaretlenerek işten çıkarmaktan korkmadıklarını ve şirketlerin işçileri biriktirmek yerine karlarını korumak için işgücü maliyetlerini düşürdüklerini gösteriyor.

Çin'den ABD'ye zeytin dalı: Ek tarife bir yıl askıda

Çin yönetimi, ABD’den ithal edilen ürünlerde uygulanan yüzde 24 oranındaki ilave tarifenin bir yıl boyunca askıya alınacağını duyurdu. Buna karşın yüzde 10’luk mevcut verginin yürürlükte kalacağı belirtildi. Kararın, geçen hafta Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile ABD Başkanı Donald Trump arasında yapılan görüşmenin ardından alınması dikkat çekti.

Çin Ticaret Bakanlığı tarım ürünlerine yönelik bazı yaptırımların hafifletildiğini doğruladı. Bu gelişme, son yıllarda sık sık gerilim yaşayan Washington-Pekin hattında ticari ilişkilerin yeniden pozitif bir seyre yöneldiğine işaret eden önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.

Nvidia CEO’su Huang’dan ABD’ye yapay zeka uyarısı

Nvidia’nın kurucu ortağı ve CEO’su Jensen Huang, ABD’nin yapay zeka alanında rekabet gücünü kaybetmek üzere olduğu konusunda uyarılarını daha da netleştirdi. Financial Times’ın “Yapay Zekanın Geleceği Zirvesi” kapsamında konuşan Huang, Çin’in yapay zeka geliştirme yarışında hızla ilerlediğini belirterek, “Bu yarışı kazanan Çin olacak” ifadelerini kullandı.

Huang’a göre Batılı ülkelerde düzenleyici baskının artması teknolojik gelişmeyi sekteye uğratıyor. Özellikle yapay zekaya yönelik yeni regülasyon adımlarının ABD eyaletlerinde giderek çoğaldığını vurgulayan Huang, inovasyonun aşırı denetim yüzünden yavaşlayabileceğini dile getirdi.

Küresel tahvil ihraçları tarihin en yüksek seviyesinde

Dünya genelinde hükümetler artan bütçe açıklarını kapatmak, şirketler ise yapay zeka projeleri için kaynak yaratmak amacıyla borçlanma araçlarına yöneliyor. Bu yoğun talep, tahvil ihraçlarını bu yıl tarihi zirveye taşıdı. Bloomberg’in topladığı verilere göre, küresel tahvil satışları 2025 boyunca güçlü bir ivme sergileyerek çarşamba günü itibarıyla 5,94 trilyon doları aşarak tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Böylece 2024’te kırılan rekor da geride bırakıldı.

İhracatın büyük bölümünü devletler üstlenirken, teknoloji devlerinin hamleleri de tabloyu büyüttü. Alphabet ve Meta’nın, yapay zeka yatırımlarını finanse edebilmek için dev tahvil paketleriyle piyasaya çıkması rakamların hızla şişmesini sağladı.

ABD 125 milyar dolarlık tahvil ihracına hazırlanıyor

Bu arada, ABD 125 milyar dolarlık tahvil ihracı yapacak, uzun vadeli borçlanmalarda artış beklenmiyor ABD Hazine Bakanlığı, 3, 10 ve 30 yıl vadeli toplam 125 milyar dolarlık tahvil ihracı yapacağını açıkladı. Ancak bakanlık, gelecek yılın ortalarına kadar tahvil ve bono satışlarında artış öngörmediğini, bütçe açığının finansmanında kısa vadeli borçlanma araçlarına (bill) daha fazla ağırlık vereceğini bildirdi.

 

Bazı önemli veriler şöyle:

• İSO Türkiye İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi daralma bölgesinde kalmaya devam etti. Endeks Ekim'de 0,2 puan azalarak 46,5 değerini aldı.
• ABD ISM hizmet sektörü endeksi ekimde aylık 2,4 puan artarak 52,4’e yükseldi
• Euro Bölgesi’nde ÜFE eylülde aylık %0,1 azalırken, yıllık azalış %0,2 oldu
• Almanya’da fabrika siparişleri Eylül'de aylık %1,1 artış gösterdi. Ağustos'taki aylık %0,4 düşmüştü, beklenti %0,9 artış yönündeydi.
• ABD’de Ekim ayı ADP Özel Sektör İstihdam Raporu’na göre; özel sektör istihdamı Ekim'de aylık 30 bin artış beklentilerine karşın 42 bin arttı.