Para ve yaşam arasında denge için:

"Lagom", "Hygge" ve "Gemütlichkeit" !

 Halim Çun

Cristina Benito tarafından yazılan “Para Farkındalığı: Parayı Nasıl Kazanır, Nasıl Korur ve Nasıl Katlarsınız?" başlıklı Scala Yayınları'ndan çıkan kitap, finansal okuryazarlık kapsamında güzel bir başlangıç kitabı.

Ayrıca, bizim gibi finans profesyonellerinin piyasaların yönü ve yatırım araçlarının getirisi üzerine her gün aşırı yoğunlaştığı, günümüzün hızla dijitalleşen ve seçeneklerin çoğaldığı, işlemlerin kolaylaştığı getiri odaklı dünyası için biraz da farklı konulara değiniyor.

2500 yıllık Buda felsefesinin kadim meditasyon geleneğinden ilham alarak “para farkındalığı” (Money mindfulness) kapsamında soruyor: paranızı nasıl kazanacağımız, koruyacağımız ve çoğaltacağımız gibi klasik önerilere yer verse de, özellikle paranızla ilişkinizi sorgulayan bir farkındalık kapısından finansal okuryazarlığa giriş yapmanızı öneriyor.

Uzatmadan, kitaptan alıntılarla bazı kavramları açıklayarak konuyu irdeleyeceğim:

“İsveç yarım yağlı süt ülkesi olarak bilinir. Ne çok az ne çok fazla…Her daim orta noktada. Tam kıvamında. İsveç’te tüketimde, yemekte, sporda hep “Lagom” vardır. Bu terimin kökeninin eski Vikinglere dayandığı söylenir. Rivayete göre, bir toplantıda oradaki herkesin içindekini içmesi için boynuz şeklindeki sürahi elden ele dolaştırırken “Laget-Om !” diye bağırırlarmış. İçkinin herkese yetebilmesinin tek yolu herkesin bir yudum alarak diğerine vermekmiş. Lagom aynı zamanda kanun anlamına da gelmektedir. Lagom kanunu nedir? Ne çok, ne az, tam kararında tam ayarında olmak.”

İlk bakışta şaşırtıcı gelse de alım güçleri yüksek olmasına rağmen, Almanya’nın kuzeyinde yer alan İskandinav ülkeleri hayattan temel şeylerden kolayca keyif alabilmeleriyle göze çarpar. “Bu yaşam felsefesi son zamanlarda Danimarka’da Hygge gibi popüler bir kavramla belirgin yer almıştır. Bazıları bu kavramı ruhsal samimiyet olarak çevirmiştir. Hygge, “rahat olandır, bir evi yuva yapan şeydir. Ancak her şeyden önemlisi bir tutumdur: Günlük küçük detaylardan zevk almak, aşırı tempoya hayır demek ve anın tadını çıkarmak için kendimizi durdurmak”

“Almanya’da da başka dillere tercüme edilemeyen Gemütlichkeit adında benzer bir kelime vardır. Bu terim huzur ve rahatlık atmosferini tanımlamak için kullanılır. Bu, ulaşılabilir olduklarımızın değerini bilerek rahat hissetmektir”

Cristina Benito, burada aslında farklı bir şeyi vurguluyor “İnanılanın aksine, kanaatkarlık fakirlikle değil zenginlikle alakalıdır. Her şey, yokluk içinde değil tamamen şükürle yaşamakla ilişkilidir.”

Yanlış anlaşılmasın, konu mistik bir yaşam ya da vasatlığı kabul etmekle filan hiç ilgili değildir: Kişinin kendisi ve hayatının hedefleri arasında “optimal” bir denge kurması, sağlık ve esenlik içinde uzun süre “oyunda” kalmasıdır. Bakınız, daha önce Warren Buffett’a ilişkin bir paylaşımımda da onun da benzer özellikleri olduğunu vurgulamıştım...