“Her şey bir aldatmacadır ve ilkeler neden önemlidir”

Chris Skinner

Eşimin doğum günü için sipariş verecektim ama tıklamadan önce bir düşündüm, bu gerçek mi? Google'da “Nicoo güvenilir mi?” diye arama yaptım ve hemen güvenilir olmadığını anladım.

O sabahın ilerleyen saatlerinde, ödemelerim işleme alınamadığı için Netflix hesabımın askıya alındığını belirten bir e-posta geldi. Bağlantıya tıkladım ve kart bilgilerimi girmek üzereydim ki, web sitesinin Neflix değil Netflicks olduğunu fark ettim ve bilgileri girmedim.

O öğleden sonra, eski bir arkadaşımdan Facebook'ta bir mesaj aldım ve tatildeyken geçirdikleri trafik kazası nedeniyle başlarının büyük belada olduğunu söyledi. Durumları iyiydi, ama hastanedeydiler ve kartları faturayı ödemek için çalışmıyordu, yardım edebilir miydim? Tabii ki ederdim, eğer eski arkadaşım sahte değilse.

Akşam yemeği vaktinde, dinlenmeye başlamıştım ve WhatsApp'tan eve bir teslimatın geldiğini belirten bir mesaj aldım. Bu garipti, çünkü bütün gün evdeydim. Yine, sil gitsin.

Sonunda, yatmadan önce, Facebook'ta Elon Musk ve Donald Trump'ın WTF adlı yeni bir kripto hareketini desteklediklerini belirten bir reklam gördüm. WTF? Oh, wtf.

Tüm bunlar, internet ve dijital faaliyetlere karşı inanılmaz derecede şüpheci olmamı sağlıyor, ki bu çok yazık çünkü dijitalleşme hayatımızı pek çok yönden iyileştirdi. Akış ve taksi çağırmayı düşünün. Dijitalleşmeyle hayat çok daha kolay hale geldi, ancak aynı zamanda hackleme, kimlik avı, dolandırıcılık ve sahtecilik gibi suç faaliyetleriyle çok daha tehlikeli hale geldi.

Bu durum, caveat emptor ve uberimma fides gibi eski ilkelerin hala geçerli olduğunu açıkça ortaya koyuyor. Büyükanneme yumurta emmeyi öğretmek gibi bir şey olduysa özür dilerim, ama caveat emptor – alıcı dikkatli olsun – ticaretin temelidir. Satıcının iş için uygun olduğundan ve sözleşmenin doğru olduğundan emin olun.

Aynı şekilde, uberimma fides, aslında satıcının dikkatli olması gerektiği anlamına gelen sigortacılığın temel ilkesidir. Sigorta şirketleri, söylediklerinizin doğru olduğuna güvenmek zorundadır, bu da pratikte, uberimma fides'in anlamı olan, sizinle azami iyi niyetle sözleşme yaptıkları anlamına gelir.

Bu iki ilke ortadan kalkmaz, tıpkı bankacılığın ortadan kalkmaması gibi. İnsanlar hala tasarruf etmek, yatırım yapmak, borç almak ve ticaret yapmak zorundadır. Bu nedenle, değişmeyen temel unsurlara odaklanmalıyız. Geçen gün bu konu hakkında bir blog yazısı yazdım. Önemli olan, hepimizin hala bankacılık hizmetlerine ihtiyaç duymasıdır – bu değişmez – ancak değişen şey, bankacılık hizmetlerini nasıl kullandığımızdır; bugün bu hizmetler çevrimiçi ve dijital olarak sunulmaktadır.

Beni rahatsız eden şey, dünyanın çoğunun bankacılık ürünlerini sunmaya odaklanmış olması – tasarruf, yatırım, borçlanma ve ticaret – ve ticaretin temel ilkelerini gözden kaçırmış olması – caveat emptor ve uberimma fides. Tasarruf, yatırım, borçlanma ve ticareti mümkün kılan binlerce fintech var, ancak ticaretin ilkelerine odaklanan neredeyse hiç yok. Bu temel ilkeler her geçen gün daha fazla suistimal edildiği için odaklanmaları gerekir. Sahte ürünler, sahte ilişkiler, sahte haberler, her şey sahte.

Bu da fırsatlara yol açar, çünkü bu eski ilkeler artık ağın gevşekliği nedeniyle bu kadar kötüye kullanılıyorsa, alıcı ve satıcılara çevrimiçi ticaret için güven sağlayan yepyeni bir iş yaratabiliriz.

Son olarak, fark etmediyseniz, bu ilkeler Roma döneminden kalma ifadeler, çünkü 2000 yıllık bir dil olan Latince ile yazılmışlar.